به گزارش گسترش تولید و تجارت، دولت در بند «الف» تبصره ۶ لایحه بودجه ۹۹ برای اولین بار پله‌های مالیات بر درآمد کارکنان دولتی و غیردولتی را مطابق با قوانین بودجه سال های ۹۷ و ۹۸ به صورت مدل پنج پله ای (از ۱۰ درصد تا ۳۵ درصد) تعیین کرد. هدف از پیشنهاد مذکور این بود که نرخ مالیات برکل درآمد کارکنان دولتی و غیردولتی مازاد بر میزان معافیت مالیات بر درآمد سالانه تا یک و نیم برابر آن مشمول مالیات سالانه ۱۰ ‌درصد و نسبت به مازاد یک و نیم برابر تا دو و نیم برابر آن مشمول مالیات سالانه ۱۵ ‌درصد و نسبت به مازاد دو و نیم برابر تا چهار برابر آن مشمول مالیات سالانه ۲۰ درصد و نسبت به مازاد چهار برابر تا شش ‌برابر مشمول مالیات ۲۵ ‌درصد و نسبت به مازاد شش برابر ۳۵ ‌درصد شود.

طبق این الگو کسانی که حقوق پایینی دریافت می‌کنند، مشول مالیات کم و در مقابل افراد با حقوق بالا مشمول مالیات بالاتری می‌شوند. به عبارتی مهمترین بازندگان مدل پنج پله‌ای مالیات بر درآمد کارمندان، افرادی هستند که حقوق‌های نجومی دریافت می‌کنند. چراکه  براساس این مدل، مجبور می‌شوند مالیات بیشتری پرداخت کنند. علاوه بر این امکان افزایش درآمدهای دولت همزمان با افزایش سقف معافیت مالیات بر درآمدها و کاهش انگیزه فرارهای مالیاتی شرکت‌های خصوصی ازجمله دیگر محاسن مالیات پنج پله‌ای بود.

اشتباه راهبردی کمیسیون تلفیق در کاهش پله‌های مالیاتی

علی‌رغم تمام مزایا و محاسن مدل پنج پله‌ای مالیاتی، کمیسیون تلفیق مجلس شورای اسلامی در جریان بررسی لایحه بودجه ۹۹ با مصوبه عجیب خود که شگفتی کارشناسان اقتصادی را هم به دنبال داشت، میزان پله‌های مالیاتی را از پنج پله به دو پله کاهش داد. بر اساس مصوبه کمیسیون تلفیق، نرخ مالیات بر درآمد حقوق کارکنان دولتی و غیردولتی مازاد بر میزان معافیت مالیات بردرآمد سالانه و تا هفت برابر آن مشمول مالیات سالانه ۱۰ درصد و نسبت به مازاد آن ۲۰ درصد تعیین شد. با توجه به میزان سقف معافیت حقوق‌ که ۳ میلیون تومان در نظر گرفته شده است، طبق مصوبه کمیسیون تلفیق، کسانی که حقوق سه و نیم میلیونی می­گیرند و کسانی که ۲۱ میلیون حقوق می­گیرد، باید ۱۰ درصد مالیات بپردازند و هیچ تفاوتی بین آن‌ها وجود ندارد.

به اعتقاد بسیاری از کارشناسان، مدل مصوب کمیسیون تلفیق مجلس در مقایسه با مدل پیشنهادی دولت، تبعات بازتوزیعی بدتری دارد و غیرعادلانه تر است. به بیان دیگر، طبق این الگو کسانی که حقوق بالاتری دارند، مالیات کمتری خواهند پرداخت و عملا منفعت اصلی این مدل، به افرادی می‌رسد که حقوق‌های نجومی می گیرند. همانطور که اشاره شد، ‌با توجه به اینکه در مدل مصوب کمیسیون تلفیق مجلس، پله دوم از ۷ برابر سقف معافیت مالیاتی یعنی از حقوق ماهیانه بالای ۲۱ میلیون تومان آغاز می شود، این مدل به نفع کسانی است که حقوق‌های نجومی می‌گیرند. علاوه بر این، مدل مصوب کمیسیون تلفیق مجلس، کاهش درآمدهای دولت را نیز به همراه خواهد داشت. چراکه بر اساس پیش‌بینی‌ها درآمدهای دولت از محل این مالیات حدود ۵ هزار میلیارد تومان کاهش خواهد یافت.

چرا کمیسیون تلفیق مجلس با مالیات پلکانی مخالف کرد؟

در کنار نجومی بگیران، بزرگترین منتقدان مدل پنج پله‌ای مالیات بر درآمد، پزشکان بودند که در بند «الف» تبصره ۶ قانون بودجه ۹۸، کارانه آنها مشمول این موضوع شده بود. در همین راستا، کمیسیون بهداشت و درمان مجلس که عموما پزشک هستند در پاییز امسال تلاش کردند از طریق شورای هماهنگی اقتصادی سران قوا، کارانه پزشکان را مجددا از پرداخت مالیات پلکانی معاف کنند (صرفا ۱۰ درصد مالیات بپردازند). اما تلاش‌های آن‌ها بی نتیجه ماند و ادامه ماجرا به بررسی بند «الف» تبصره ۶ لایحه بودجه ۹۹ موکول شد. در همین راستا، علی ادیانی، سخنگوی کمیسیون تلفیق مجلس گفت: «در جریان بررسی بند مذکور در کمیسیون تلفیق مجلس، سه عضو منتخب کمیسیون بهداشت و درمان مجلس در کمیسیون تلفیق (بهروز بنیادی، محمد نعیم امینی فرد و محسن علیجانی) با همکاری برخی دیگر از اعضای کمیسیون تلفیق که آنها هم پزشک هستند، تلاش‌های زیادی را برای به تصویب رسیدن معافیت کارانه پزشکان از مالیات پلکانی داشتند».

مالیات بر درآمد کارمندان در کشورهای دنیا چگونه است

در بسیاری از کشورهای دنیا مانند آمریکا، انگلستان، فرانسه، سوئد، نروژ، دانمارک و کره جنوبی، مدل دریافت مالیات از درآمد مشابه مدل پیشنهادی دولت یعنی چند پله‌ای (بالاتر از ۲ پله) است و نجومی بگیران یا همان پردرآمدترین افراد مشمول پرداخت مالیاتی حدود ۴۰ درصد و بالاتر از آن، می شوند.

مخالفت سازمان امور مالیاتی با مصوبه کمیسیون تلفیق

محمود علیزاده، معاون حقوقی و فنی مالیاتی سازمان امور مالیاتی،  در مورد حذف پیشنهاد مالیات پلکانی حقوق کارمندان در لایحه بودجه ۹۹ توسط اعضای کمیسیون تلفیق بودجه مجلس و دو پله ای شدن آن یعنی ۱۰ و ۲۰ درصد، گفت: «به کمیسیون تلفیق بودجه مجلس پیشنهاد کرده ایم به جای دو پله‌ای شدن مالیات حقوق کارمندان، سه پله در نظر گرفته شود. اگر مالیات حقوق کارکنان برمبنای ماده ۱۳۱ قانون مالیات‌های مستقیم یعنی ۱۵، ۲۰ و ۲۵ درصد پیش‌بینی شود درآمدهای مالیاتی حتی از  پیشنهاد دولت در لایحه بودجه ۹۹ بیشتر خواهد شد. وی در ادامه اظهار داشت: سه نرخی شدن مالیات حقوق برمبنای پیشنهاد سازمان را عادلانه می‌دانیم».

***

قانون مالیات‌ها باید اصلاح شود/ درآمد اشخاص تعیین کننده میزان مالیات است

غلامرضا کاتب، عضو کمیسیون تلفیق بودجه مجلس شورای اسلامی در مورد اخذ مالیات دو پله ­ای از کارمندان گفت: طبق قوانین دائمی (ماده ۸۵ قانون مالیات‌های مستقیم) دریافت مالیات از حقوق به صورت دو پله‌ای ( ۱۰ تا ۲۰) درصد است. برای دریافت مالیات پلکانی (۱۰ تا ۳۵) درصد که عادلانه‌تر نیز می‌باشد باید قانون مالیات‌ها را اصلاح کنیم.

وی ادامه داد: طبق آیین­نامه داخلی مجلس اگر بخواهیم قانون دائمی را در قانون بودجه سالیانه اصلاح کنیم، به دو سوم رای نمایندگان نیاز داریم. البته طرحی تحت عنوان اصلاح موادی از آئین نامه داخلی مجلس درحالی بررسی و رسیدگی در مجلس و شورای نگهبان است. ماده ۱۸۱طرح طرح مذکور به موضوع دو سوم آراء پرداخته است و امکان اصلاح ماده مذکور هم وجود دارد.

نماینده مردم گرمسار با اشاره به صحبت‌های مخالفین مالیات پلکانی ( ۱۰ تا ۳۵ درصد) گفت: مخالفین مدل مذکور معتقدند در شیوه پلکانی حقوق بخشی از افراد جامعه نه تنها افزایش نمی‌یافت بلکه به واسطه اخذ مالیات، کم هم می­شد. به عنوان مثال، سال گذشته حقوق برخی از اعضای هیئت علمی دانشگاه­ها و قضات متناسب با تورم افزایش پیدا نکرده و حتی کاهش هم پیدا کرده است.

کاتب در پایان تصریح کرد: باید قانونی دائمی­ تصویب کنیم که فرمول اخذ مالیات در آن منطقی باشد. در قانون جدید هر کسی باید متناسب با درآمدی که دارد، مالیات پرداخت کند. قطعا میزان مالیات کسانی که حقوق نجومی می‌گیرند با کسانی که حداقل حقوق دریافت می‌کنند باید متفاوت باشد.

منبع:عیار آنلاین