تیغ کند قانون برای جلوگیری از فرار مالیاتی
عدم شفافیت درآمدهای اصناف پردرآمد از قبیل پزشکان و وکلا از مهمترین دلایل فرار مالیاتی بوده است. در این زمینه عدم اجرای صحیح قانون و نظارت کافی نیز تاثیرات به سزایی داشته است

به گزارش گسترش تولید و تجارت ، فرار مالیاتی یکی از مصادیق جرم در جوامع مختلف است که برای آن مجازاتهای مختلفی در نظر گرفتهشده است. طبق آخرین اصلاحات قانونی در سال ۹۴ مجازات افرادی که فرار مالیاتی دارند بهصورت زیر است.
تمام کسانی که یکی از جرائم مالیاتی مندرج در ماده ۲۷۴ اصلاحیه قانون مالیاتهای مستقیم را مرتکب میشوند ممکن است به یکی از مجازاتهای این ماده از حبس و شلاق گرفته تا جزای نقدی و ممنوعیتهای شغلی و تجاری محکوم شوند. در این ماده آورده شده است که تمام افرادی که اقدام به تنظیم دفاتر، اسناد و مدارک خلاف واقع و استناد به آن میکنند، افرادی که فعالیت اقتصادیشان را اختفا و درآمد حاصل از آن کتمان کنند، مانع از دسترسی ماموران مالیاتی به اطلاعات مالیاتی و اقتصادی خود یا اشخاص ثالث شود و از انجام تکالیف قانونی مبنی بر ارسال اطلاعات مالی موضوع مواد ١۶٩ و ١۶٩ مکرر به سازمان امور مالیاتی کشور امتناع کنند و با این اقدام به دولت زیان وارد کنند، مشمول این مجازاتها خواهند شد.
همچنین تمام افرادی که تکالیف قانونی مربوط به مالیاتهای مستقیم و مالیات بر ارزشافزوده در رابطه با وصول یا کسر مالیات مودیان دیگر و اتصال آن به سازمان امور مالیاتی در مواعد قانونی تعیینشده را انجام نمیدهند، معاملات و قراردادهای خود را به نام دیگران، یا معاملات و قراردادهای مودیان دیگر به نام خود برخلاف واقع ثبت میکنند، از انجام تکالیف قانونی در خصوص تنظیم و تسلیم اظهارنامه مالیاتی حاوی اطلاعات درآمدی و هزینهای در سه سال متوالی خودداری میکنند و یا از کارت بازرگانی اشخاص دیگر بهمنظور فرار مالیاتی استفاده کنند، نیز برحسب تشخیص قاضی به یکی از مجازاتهای درجه ششم محکوم میشوند.
اما برای اشخاص حقیقی مرتکب به هر یک از این جرائم در ماده بعدی، مجازاتهای دیگری ازجمله ممنوعیت از یک یا چند فعالیت شغلی و ممنوعیت از صدور برخی از اسناد تجاری در نظر گرفتهشده است. علاوه بر مجازاتهای مربوط به جرائم مالیاتی مرتکب یا مرتکبان جرائم مالیاتی علاوه بر مجازاتهای مقرر در مواد ٢٧۴ تا ٢٧۶ این قانون، مسئول پرداخت اصل مالیات و جریمههای متعلق قانونی و همچنین ضرر و زیان وارده به دولت با حکم مراجع صالح قضائی هستند.
تداوم فرارهای مالیاتی باوجود تصویب قوانین
باوجود قانونگذاری و ایجاد مجازاتهای مختلف، همچنان روند فرارهای مالیاتی ادامه دارد. فراهای مالیاتی عجیب با ارقام بسیار بالا که باعث انتقادات فراوان در جامعه شده است. طبق اعلام مرکز پژوهشهای مجلس تنها فرار مالیاتی دو صنف وکلا و پزشکان بیش از ۶۰۰۰ میلیارد تومان در سال است.حال سوال اصلی این است که چرا باوجود قوانین ایجادشده، همچنان فرار مالیاتی وجود دارد؟
یکی از دلایل تداوم فرارهای مالیاتی عدم اجرایی شدن قوانین و نظارت مناسب بر اجرای آن است. از سوی دیگر دور زدن قوانین مالیاتی توسط اصناف پزشکان و وکلا مطرح است که با روشهای مختلف از پرداخت مالیاتهای خود امتناع میکنند. این در حالی است که بنابر نظر کارشناسان یکی از بهترین روشهای موجود برای جایگزینی درآمدهای نفتی، جلوگیری از فرار مالیاتی مشاغل پردرآمد ازجمله وکالت و پزشکی است. مشاغلی که باوجود درآمدهای میلیاردی از دادن مالیات امتناع میکنند و با سوءاستفاده از روشهای سنتی اخذ مالیات، فرار مالیاتی نجومی دارند.
هرچند استفاده از کارتخوان برای صنف پزشکان اجباری شد اما در ادامه این صنف به دور زدن قوانین مالیاتی پرداختند. از مهمترین روشهایی دور زدن قوانین توسط پزشکان استفاده از کارتخوان معیوب، دو دستگاه کارتخوان به نام دیگران در مطب بوده است. روش فرار مالیاتی وکلا نیز طی سالهای اخیر کماظهاری درآمدهای سالیانه بوده است. همه این فرارهای مالیاتی در بستر عدم شفافیت صورت گرفته است.
مجازات فرار مالیاتی در سایر کشورها
ازآنجاکه دریافت مالیات برای بسیاری از کشورها منبع اصلی تامین درآمدهای دولت است، قوانین بسیار سختگیرانهای برای برخورد با تخلفات مالیاتی در نظر گرفتهشده است. در آمریکا زندان یکی از مجازاتهای اصلی فرار مالیاتی است و فرد مجرم باید از یک تا پنج سال را در زندان بگذراند. از سوی دیگر جریمه بیش از ۲۵۰۰۰۰ دلار برای افراد و ۵۰۰۰۰۰ دلار برای شرکتها همراه با هزینه دادرسی در نظر گرفتهشده است. نتیجه قوانین شدید و سختگیرانه فرار مالیاتی در آمریکا کاهش شدید فرارهای مالیاتی بوده است؛ بهطوریکه کمتر از یک درصد مشمولین مالیاتی قوانین را نادیده گرفتهاند.
در ترکیه نیز مجازات فرار مالیاتی بسیار شدید است و درصورتیکه شما در ابتدا برای چند ماه نتوانید مالیات اموال خود را پرداخت کنید چند درصد به آن مالیات افزوده خواهد شد. همچنین در صورت تداوم عدم پرداخت مالیات، زندان و پرداخت جریمه نقدی مجازات اصلی آن خواهد بود.
فرارهای مالیاتی سنگین اصناف پزشکی و وکلا در حالی مطرح است که در کشورهای توسعهیافته مالیات بهعنوان اصلیترین اقدام دولتها برای تامین مخارج عمومی است. به نظر میرسد عدم شفافیت درآمدهای اصناف پردرآمد از قبیل پزشکان و وکلا از مهمترین دلایل فرار مالیاتی بوده است. در این زمینه عدم اجرای صحیح قانون و نظارت کافی نیز تاثیرات به سزایی داشته است. حال باید منتظر تصمیمات مسئولان سازمان امور مالیاتی و نمایندگان مجلس برای اخذ مالیات از اصناف پردرآمد در کشور بود.
منبع : عیار آنلاین