برنامه‌ها و عملکرد دفتر زمین‌شناسی دریایی سازمان زمین‌شناسی کشور از شمال تا جنوب ایران تشریح شد
مدیرکل دفتر بررسی‌های زمین‌شناسی دریایی این سازمان گفت: به منظور به کارگیری و شناسایی طیف وسیعی از دادههای رسوب‌شناسی، ژئوشیمی رسوبی، شیمی‌دریا، ژئومورفولوژی، ژئوفیزیک دریایی، مغناطیس‌سنجی، زیست‌بوم‌های دریا، مخاطرات دریایی (نظیر آلاینده‌های دریایی، سونامی‌و...)، زمین گردشگری و باستان‌شناسی که در گستره سواحل، جزایر و پهنه‌های آبی گسترش یافته‌اند، به شکل یکپارچه و منسجم برنامه‌ها و عملکرد خود را در قالب طرح ده ساله و تولید نقشه، گزارش، اطلس، مقالات و کتاب در اختیار سطوح مختلف کاربران، اعم از ارگان‌های دولتی، دانشگاه‌ها و بخش خصوصی و عموم مردم قرار می‌دهد.
به گزارش "گسترش تولید و تجارت"، مسعود زمانی پدرام تصریح کرد: در سال 1400 دفتر بررسی‌های زمین‌شناسی دریایی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور علاوه بر تولید نقشه‌ها، گزارشات و مقالات علمی-تخصصی، تهیه دستورالعمل مطالعات منابع اقتصادی دریایی را جهت ارائه خدمات در گروه جدید منابع غیرزنده دریایی در دستور کار قرار داده است.
ارائه خدمات ژئوفیزیک دریایی در سکوهای نفتی و آبهای خلیج فارس
وی ارائه خدمات ژئوفیزیک دریایی را از دیگر فعالیت‌های این دفتر در سال 1400 در قالب تفاهم‌نامه و یا قرارداد با بخش دولتی و خصوصی یاد کرد و شناسایی بستر و ضایعات سکوی نفتی نصرت در 50 کیلومتری جنوب جزیره سری در آبهای خلیج فارس، بسترشناسی سکوی نفتی ایلام دو، اسکله آب شیرین‌کن منطقه رمین و... از جمله این نوع خدمات شمرد.
تولید نقشه و گزارش‌های یک‌پنجاه‌هزارم رسوب‌شناسی، ژئوشیمی‌رسوبی و آلاینده‌های زیست‌محیطی، زمین‌شناسی دریایی، ژئومورفولوژی
مدیرکل دفتر بررسی‌های زمین‌شناسی دریایی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور با بیان این‌که این مجموعه در بخش خدمات آزمایشگاه رسوب‌شناسی، 1345 نمونه را مورد بررسی‌های آزمایشگاهی قرار داده، خاطر نشان کرد: در رابطه با تولید نقشه و گزارش‌های یک‌پنجاه‌هزارم رسوب‌شناسی، ژئوشیمی‌رسوبی و آلاینده‌های زیست‌محیطی، زمین‌شناسی دریایی، ژئومورفولوژی سواحل قبلا نیز دستورالعمل‌های جداگانه‌ای توسط اعضای مجرب کمیته راهبردی دفتر زمین‌شناسی دریایی سازمان، در مورد نحوه برداشت‌های میدانی انواع نقشه‌ها، انتخاب طرح پلات نقشه‌های الگو و گزارش‌نویسی تهیه و به تصویب اعضا رسیده تا کارشناسان زمین‌شناسی دریایی مراکز تهران، گیلان، ساری و بندرعباس بتوانند در راستای انجام پروژه‌های محوله از آنها استفاده کنند.
به گفته زمانی پدرام، در تولید نقشه و گزارش‌های ژئوشیمی رسوبی و آلاینده‌های زیست‌محیطی رسوبات بستر پهنه‌های آبی، کلیه فرآیندهای هیدروژئوشیمیایی، عناصر اصلی و ترکیب شیمیایی آنها، عناصر کمیاب و غیره که نقش اساسی دارند، در فرآیندهای رسوبگذاری بستر دریا و رودخانه ها مورد بررسی قرار می‌گیرد. همچنین شاخص‌های آلایندگی زیر محیط‌های مختلف رسوبی، به تفکیک در نقشه‌ها نمایش و توصیف می‌شوند.
نقشه یکپارچه کل سواحل و مناطق دریایی شمال و جنوب کشور می تواند در اختیار ارگان‌ها و مراکز علمی-پژوهشی و مسئولان و برنامه‌ریزان مرتبط قرار گیرد
وی افزود: این نقشه‌ها از نظر آلایندگی عناصر پایدار، قابل پایش و در صورت وقوع اختلال در رسوبگذاری و یا حوادث غیرمترقبه نظیر سیل و... در هر محدوده‌ای از نقشه‌ها مجددا نمونه‌برداری و نقشه‌ها بصورت برخط از نظر شاخص‌های آلایندگی به روز میشود، از آنجایی‌که شبکه نمونه‌برداری تمام نقشه‌ها فرمت یکسان دارد به کمک آنها نیز می‌توان نقشه یکپارچه کل سواحل و مناطق دریایی شمال و جنوب کشور را تهیه و اطلاعات آنها را در اختیار ارگان‌های و مراکز علمی-پژوهشی و مسئولان و برنامه‌ریزان مرتبط قرار داد.
نقشه‌های یک‌پنجاه‌هزارم ژئوشیمی رسوبی و آلاینده‌های زیست‌محیطی در برخی از شهرهای استانهای گیلان، گلستان و مازندران تهیه شده است
این مقام مسئول با بیان این‌که سال گذشته نقشه‌های بابلسر، سرخ‌رود، فرح‌آباد و لسکوکلایه در استانهای مازندران و گیلان به مرحله چاپ و یا به مراحل پایانی تهیه آنها رسیده، تصریح کرد: سال 1400 نیز نقشه‌های یک‌پنجاه‌هزارم ژئوشیمی رسوبی و آلاینده‌های زیست‌محیطی برگه‌های آستانه اشرفیه، رشت در استان گیلان و بابلسر، جویبار، بندرترکمن و زاغمرز در استانهای گلستان و مازندران در مقیاس یک‌پنجاه‌هزارم آخرین مراحل تهیه را طی می‌کنند.
مدیر دفتر بررسی‌های زمین‌شناسی دریایی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور تصریح کرد: اواخر امسال و یا احتمالا در سه ماهه اول 1401 به اتمام می‌رسند و نقشه‌های ژئوشیمی رسوبی و آلاینده‌های زیست‌محیطی برگه‌های یک‌پنجاه‌هزارم بندرانزلی، بندرعباس و رضوان‌شهر مطابق با زمان‌بندی در پایان سال 1401 به اتمام خواهد رسید.
به گفته؛ علاوه بر نقشه‌های ذکر شده بطور هم‌زمان، نقشه‌های ژئومورفولوژی ساحلی زاغمرز، امام‌ده، ساری، فرح‌آباد و بندرانزلی در مقیاس یک‌پنجاه‌هزارم توسط متخصصان بخش زمین‌شناسی دریایی این سازمان در حال تهیه، کنترل نهایی و یا به چاپ نهایی رسیده و اسفند ماه 1400 نیز برداشت‌های میدانی نقشه ژئومورفولوژی ساحلی برگه یک‌پنجاه‌هزارم کُنارک در استان سیستان و بلوچستان آغاز میشود.
نقشه‌های رسوب‌شناسی یک‌پنجاه‌هزارم برگه‌های ساحلی رشت و آستانه‌اشرفیه در حال انجام است
زمانی با بیان این‌که نقشه‌های رسوب‌شناسی یک‌پنجاه‌هزارم برگه‌های ساحلی رشت و آستانه‌اشرفیه در حال انجام است، تصریح کرد: این نقشه‌ها به بررسی رخساره‌های سطحی محیط‌های رسوبی مختلف از نظر ترکیب واحدهای رسوبی، بافت، فابریک، محتوای فسیلی، ساختمان‌های رسوبی، آشفتگی‌های زیستی، محیط‌های دیاژنزی، کانی‌های سنگین، نوسانات سطح دریا و ارتباط آن با نهشته‌ها و میکروفاسیس‌ها و... می‌پردازد.
وی با بیان این‌که، نقشه‌های زمین‌شناسی دریایی از دیگر نقشه‌های دارای اهمیت از نظر شناسایی لایه‌های رسوبی زیر بستر دریا و مورد استفاده در طرح‌های عمرانی است، گفت: در این نقشه‌ها عملیات مغزه‌گیری از رسوبات، برداشت‌های ژئوفیزیک دریایی شامل شناسایی رخساره‌های لرزه‌ای، تعیین انواع ختم‌شدگی‌ها، الگوی انباشتگی واحدهای رسوبی، واحدهای کرونواستراتیگرافی، شناسایی اشکال بستر و بررسی مورفولوژی بستر دریا، برآیند تغییرات کف حوضه رسوبی و سطح آب دریا و تاثیرات آن در پترو و میکروفاسیس‌ها انجام می‌گیرد.
برای کمک به توسعه اقتصادی دریا محور در بنادر مهم ایران در جنوب و شمال کشور مطالعات ژئوفیزیک دریا انجام می گیرد
مدیرکل دفتر بررسی‌های زمین‌شناسی دریایی با بیان این‌که این نقشه‌ها برخلاف دیگر نقشه‌ها، بصورت پوششی تهیه نمی‌شود و در قالب ارائه خدمات ژئوفیزیک دریا و تحقیقات کاربردی هستند؛ تصریح کرد: با هماهنگی‌های انجام شده با مسئولان سازمان بنادر و دریانوردی قرار است به‌منظور کمک به توسعه اقتصادی دریا محور به ترتیب الویت، در بنادر مهم ایران در جنوب و شمال کشور مطالعات ژئوفیزیک دریا انجام گیرد.
زمانی پدرام با اشاره به این‌که سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور در بررسی‌های منابع غیرزنده دریایی به عنوان یکی از اعضای حقوقی و رئیس کمیته منابع غیرزنده دریایی است، خاطرنشان کرد: در این زمینه در سال 1399و 1400 هماهنگی‌های مناسبی با دیگر اعضای این کمیته از جمله سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح، سازمان هواشناسی کشور، سازمان نقشه‌برداری کشور، سازمان فضایی ایران، سازمان انرژی اتمی، شرکت مدیریت منابع آب وزارت نیرو، پژوهشگاه ملی اقیانوس‌شناسی و علوم جوی، شرکت نفت فلات قاره، شرکت اکتشاف نفت، مرکز هواشناسی و اقیانوس‌شناسی نیروی دریایی ارتش، معاونت پژوهشی وزیر علوم، تحقیقات و فناوری، موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران انجام شده و زمینه امضای تفاهم‌نامه چندجانبه جهت استفاده از پتانسیل‌های دریایی هرکدام از این مجموعه‌ها از قبیل توان فکری، تجربی، پژوهشی، آزمایشگاهی، کارگاهی، کتابخانه ای، ارتباطات بین‌المللی و دادههای قابل استفاده در پژوهش و تحقیق صورت گرفته است.
وی درباره همکاری‌های کمیته منابع غیرزنده دریایی افزود: پروژه‌های تحقیقاتی در حوزه اکتشاف هیدروکربورها نظیر نفت، گاز، هیدرات‌های گازی، شناسایی منابع معدنی، کانی‌های سنگین با ارزش و راهبردی، بهره‌گیری از فناوری نوین در بخش شناسایی فلزات استراتژیک و عناصر اقتصادی نظیر لیتیوم به‌عنوان مهم‌ترین ذخیره‌ساز انرژی از نهشته‌های تبخیری، شورآبه‌ها و مناطق دریایی، بخشی از این همکاری‌ها است.
از همکاری در استحصال املاح از آب دریا تا بهره‌گیری از منابع تولید انرژی نظیر انرژی امواج و جریان‌های جزر و مدی
زمانی پدرام خاطرنشان کرد: همکاری اعضاء در زمینه استحصال املاح از آب دریا، بهره‌گیری از منابع تولید انرژی نظیر انرژی امواج و جریان‌های جزر و مدی، شناسایی چشمه‌ها و سفره‌های آب شیرین زیر دریایی نیز از دیگر فعالیت‌های این مجموعه است.
وی گفت: دفتر بررسی‌های زمین‌شناسی دریایی در زمینه همکاری‌های آموزشی چه از نظر معرفی مدرس جهت آموزش علوم دریایی به گروه آموزش سازمان و یا سایر ارگان‌های دریایی از جمله برگزاری کارگاه‌های آموزشی مربوط به پنجمین کنفرانس بین المللی اقیانوس‌شناسی سازمان هواشناسی ارائه خدمت کرده است.
از مطالعات ژئوتوریسم و امکان‌سنجی ژئوپارک در استان فارس تا مغناطیس‌سنجی در دریای عمان و تفاهم نامه با پژوهشگاه نفت
به گفته مدیر دفتر بررسی‌های زمین‌شناسی دریایی، از دیگر پروژه‌های موضوعی این مجموعه می‌توان به انجام مقدمات سه پروژه مشترک در زمینه مطالعات ژئوتوریسم و امکان‌سنجی ژئوپارک در استان فارس، همچنین پالئوکلیماتولوژی و مغناطیس‌سنجی در دریای عمان اشاره کرد که امید است در قالب تفاهم‌نامه با پژوهشگاه صنعت نفت در اواخر سال 1400 و اوایل 1401 انجام شود./سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور
