بیمه، موتور محرک تابآوری اقتصاد ملی؛ ظرفیت پنهان صنعت بیمه ایران در برابر تورم و بحران
نخستین همایش سالانه «اکوبیمه» با شعار «روایتی نو از نقش بیمه در اقتصاد» در مرکز همایشهای برج میلاد، بستری برای بازنگری اساسی در ساختار و کارکرد صنعت بیمه کشور فراهم آورد. سخنرانی رئیسکل بیمه مرکزی، چشماندازی شگفتانگیز از نقش حیاتی این صنعت در تامین مالی اقتصاد ملی ترسیم کرد؛ به طوری که حجم تعهدات شرکتهای بیمه هفت تا هشت برابر کل نقدینگی کشور برآورد میشود. این ظرفیت عظیم، نیازمند بهرهگیری از تخصصهای فناورانه و اقتصادی برای محافظت در برابر شوکهای تورمی است تا صنعت بیمه از حاشیه به موتور محرک توسعه اقتصادی تبدیل شود.

ظرفیت پنهان: بیمه، ذخیره استراتژیک اقتصاد
به گزارش "گسترش تولید و تجارت" پرویز خسروشاهی، رئیسکل بیمه مرکزی، با تاکید بر جایگاه رگولاتوری بیمه مرکزی، آمار فعلی صنعت را تشریح کرد: ۴۲ شرکت بیمه (۴۱ خصوصی و ۱ دولتی) با بیش از ۱۰۳ هزار نماینده فعال هستند. در سال گذشته، حق بیمههای تولیدی به ۴۴۰ هزار میلیارد تومان رسید که بیمه درمان به دلیل رشد هزینههای پزشکی، از بیمه شخص ثالث پیشی گرفته است.
خسروشاهی با اشاره به ضریب نفوذ بیمه تنها ۲ درصد در ایران، این رقم را در مقایسه با کشورهای مشابهی چون ترکیه و امارات بسیار پایین دانست و ظرفیتهای توسعه نیافته را برجسته کرد:
۹۴ درصد واحدهای مسکونی فاقد بیمه آتشسوزی (شامل زلزله و سرقت).
۸۰ درصد خودروها فاقد بیمه بدنه.
۳۰ درصد جمعیت فاقد بیمه تکمیلی درمان.
وی تصریح کرد: تعهدات شرکتهای بیمه در پایان سال ۱۴۰۳ به ۴۸۰ میلیارد یورو میرسد که این رقم هفت تا هشت برابر نقدینگی کل کشور است. این آمار تاکید میکند که صنعت بیمه پتانسیل بینظیری در تامین مالی ساختارهای کلان اقتصادی دارد.
چالشهای تابآوری: تورم و وابستگی داراییها
یکی از بزرگترین چالشهای پیش روی این صنعت، تاثیر مستقیم متغیرهای کلان اقتصادی بر داراییها و ذخایر است. رئیسکل بیمه مرکزی عنوان کرد که ۳۶ درصد از داراییها را مطالبات تشکیل میدهد که باید مدیریت شود، و ۳۸ درصد داراییها مربوط به سرمایهگذاری است که نیازمند مقاومسازی در برابر تورم است. خسروشاهی افزود: «درآمد، هزینه خسارت و تقاضا برای خدمات بیمهای همگی تحت تاثیر رکود اقتصادی قرار دارند. برای طراحی مدلهای مقاوم در برابر نوسانات، همکاری با اقتصاددانان و متخصصان حوزه فناوری ضروری است.» همچنین، او بر لزوم اصلاح ساختار بیمههای زندگی تاکید کرد؛ سهم پسانداز خالص در ایران تنها ۱۲ درصد است، در حالی که این رقم در سطح جهانی ۳۲ درصد است.«تورم اجتماعی»، یعنی پرداخت خسارات خارج از تعهدات قراردادی در شرایط خاص، نیز به عنوان یک چالش جامعهشناختی مهم مطرح شد که نیازمند تحلیل دقیق است.
فناوری، کلید کاهش زمان خسارت و طراحی مدلهای قیمتگذاری پویا
رئیسکل بیمه مرکزی، فناوری را ابزاری اجتنابناپذیر برای کاهش زمان ارزیابی خسارت، شناسایی ریسکهای نوظهور و طراحی قیمتگذاریهای پویا دانست. همایش «اکوبیمه» فرصتی برای همافزایی متخصصان جهت ساختن آیندهای پایدار برای صنعت بیمه بود.
نگاه کارشناسی: بیمه به مثابه سیستم ایمنی اقتصاد
در ادامه، آمینه محمودزاده، عضو هیات علمی دانشگاه صنعتی شریف، بیمه را «سیستم ایمنی اقتصاد» نامید که در کنار بازار بدهی عمیق، امکان حفاظت خانوارها در برابر شوکها را فراهم میکند. او ضعف در بازار بدهی و محدودیت ابزارهای بلندمدت را مانع اصلی سرمایهگذاریهای زیرساختی توسط شرکتهای بیمه دانست و تاکید کرد: «بیمه محصول توسعه اقتصادی نیست، بلکه پیشران آن است و میتواند آینده کشور را پیشبینیپذیرتر کند.»
پژوهش راهبردی: چهار محور کلیدی پژوهشکده بیمه برای مقابله با شوکهای اقتصادی
لیلی نیاکان، رئیس پژوهشکده بیمه، نیز بر لزوم وجود ظرفیت نهادی مناسب و شفافیت برای افزایش اثربخشی بیمه در کاهش آسیبپذیری اقتصاد تاکید کرد. وی اشاره کرد که پژوهشکده بر چهار محور کلیدی تمرکز دارد: ۱. مدلسازی پایداری مالی و قیمتگذاری، ۲. تحلیل پیوند حق بیمه و شاخصهای تورم، ۳. بررسی تاثیر تورم بر داراییهای سرمایهگذاری، و ۴. رصد تجارب جهانی در مواجهه با شوکهای تورمی.