حلقه مفقوده توسعه ایران: اقتصاد دانشبنیان؛ سهم ناچیز تحقیق و توسعه
فرجالله معماری، رئیس کمیسیون اقتصاد کلان اتاق ایران، در یادداشتی تحلیلی تاکید کرد که اقتصاد دانشبنیان، حلقه مفقوده سیاستهای توسعهای کشور است و بدون جایگاه واقعی دادن به دانش و فناوری، دستیابی به پیشرفت پایدار صرفاً بر کاغذ باقی خواهد ماند. وی با اشاره به سهم ناچیز تحقیق و توسعه در تولید ناخالص داخلی ایران، این شکاف را عامل تضعیف رقابتپذیری ملی و تشدید خروج نخبگان دانست.

جایگاه دانش؛ شالوده اصلی توسعه در دنیای امروز
به گزارش "گسترش تولید و تجارت" معماری در یادداشت خود با عنوان «اقتصاد دانشبنیان؛ حلقه مفقود سیاستهای توسعهای»، بر ماهیت تحولیافته اقتصاد جهانی تاکید کرد:«اقتصاد امروز بر دانش و فناوری استوار است، نه صرفاً منابع خام. در دنیایی که نوآوری حرف اول را میزند، نادیده گرفتن نقش کلیدی دانش در مسیر توسعه، به معنای عقب ماندن از قافله پیشرفت است.»
شکاف عمیق تحقیق و توسعه؛ سدی در برابر رقابتپذیری
رئیس کمیسیون اقتصاد کلان اتاق ایران، آمار تحقیق و توسعه (R&D) در ایران را نگرانکننده توصیف کرد و آن را نشانهای از عدم اولویتدهی واقعی به این حوزه دانست:
ایران: کمتر از نیم درصد (۰.۵) از تولید ناخالص داخلی.
ترکیه: ۱.۴ درصد.
کره جنوبی: نزدیک به ۵ درصد.
معماری هشدار داد: «چنین شکاف عمیقی در سرمایهگذاری بر دانش، مستقیماً رقابتپذیری ملی را تضعیف کرده و انگیزه خروج نخبگان از کشور را تشدید میکند.»
پیوند سهگانه دانشگاه، صنعت و سرمایه؛ راهکار برونرفت
این مقام مسئول، راهکار عملیاتی برای پر کردن این شکاف و تحقق توسعه پایدار را در ایجاد پیوند موثر میان ارکان اصلی اکوسیستم نوآوری و تولید دانست:«پیوند دانشگاه (به عنوان کانون تولید علم)، صنعت (به عنوان موتور محرکه تولید و اشتغال) و سرمایهگذاری خصوصی (به عنوان تامینکننده منابع مالی) میتواند حلقه مفقوده توسعه ملی را پر کند و بهرهوری عوامل تولید را به طور چشمگیری ارتقا بخشد.» وی افزود که تنها از این طریق میتوان دانش را از جایگاه تئوری به عرصه عمل و واقعیت پیشرفت بدل ساخت.
نتیجهگیری؛ سیاستگذاری مبتنی بر دانش، لازمه واقعیت پیشرفت
معماری در پایان یادداشت خود بر ضرورت بازنگری اساسی در رویکرد سیاستگذاری تاکید کرد: «اگر سیاستگذاری همچنان دانش را در حاشیه بنشاند و اولویتهای خود را بر مبنای منابع سنتی تعریف کند، توسعه صرفاً بر صفحه کاغذ باقی میماند. تنها اقتصاد دانشبنیان است که میتواند سیاست را به واقعیت پیشرفت بدل سازد و ایران را در مسیر توسعه پایدار قرار دهد.»