به گزارش "گسترش تولید و تجارت" فصل برداشت زعفران در شرق کشور در شرایطی آغاز شده است که در سال های گذشته کشورهایی مانند افغانستان، هند، قطر و... تلاش کرده اند با کشت و برندسازی بازار جهانی طلای سرخ را به دست بیاورند و در این راه البته به موفقیت هایی هم رسیده اند اگرچه که همچنان در جهان ایران مهم ترین تولیدکننده زعفران محسوب می شود. کشت و برداشت زعفران در سال‎ های گذشته با تهدیدهای مختلفی مواجه شده است. خشکسالی و تهدید تولید زعفران در استان‎های مرجع این محصول مانند خراسان رضوی و خراسان جنوبی موجب شده است که تولید محصول با مشکل مواجه شود و از سوی دیگر فروش زعفران ایران به ‌نام کشورهای دیگر ازجمله اسپانیا و ... از چالش های جدی صادرات این محصول است.

رئیس شورای ملی زعفران در این زمینه گفته است: «با وجود هشدارهای متخصصان و صادرکنندگان به مزیت رقابتی در بازار و برندسازی بی توجه بوده‌ایم. این درست است که 90درصد زعفران دنیا را تولید می‌کنیم، اما کسی ما را نمی شناسد و مثلا اسپانیا که با تکیه بر زعفران ایران برندسازی کرده است را به‌عنوان تولیدکننده در جهان می‌شناسند. کشورهای دیگر مثل چین، افغانستان و قطر درواقع پا در کفش اسپانیا کرده‌اند و از غفلت ما در معرفی زعفران ایران و برندسازی استفاده‌ کرده‌‍‌‌اند تا بازار را تصاحب کنند. سال گذشته 36تن زعفران از ایران فقط به افغانستان ارسال و این زعفران به‌ نام افغانستان به دیگر کشورها صادر شده است. این عضو اتاق بازرگانی بیرجند همچنین گفته است:« شورای ملی زعفران از مدت‎ها قبل طرح‌هایی ارائه کرده که براساس آن زعفران ایران با برند ملی صادر شود تا ما در بازار جهانی جایگاهی داشته باشیم. وقتی کمکی به اجرای چنین طرح‎هایی نمی‎شود، فضای دلالی و واسطه ‎گری توسعه می‎یابد، چه توقعی داریم که کشورهای دیگر به بازار ما وارد نشوند؟ قطر با اینکه توان تولید زعفران را ندارد، چند گلخانه نمایشی ایجاد کرده و زعفران ایران را می‌برد و به ‌نام خودش می‌فروشد. در این شرایط کشورهای دیگر هم این رویه را در پیش خواهند گرفت و ما تولیداتمان را بدون سود و موفقیت از دست خواهیم داد. از طرف دیگر ما بازارهای بزرگ چین، هند و آمریکا را به‌خاطر تحریم ‎ها از دست داده‌ایم.»

محسن احتشام افزود: در این بین کشاورزان زعفران کار هم می گویند وضعیت اقتصادی کشاورز زعفران‌کار نابسامان است. « ما سعی می‎کنیم محصول مان را همان ابتدای برداشت بفروشیم، اما اگر کمتر پول نیاز داشته باشیم، بخشی را در انبار می‌گذاریم تا با قیمت مناسب به فروش برسد. کشاورزان معمولا شرایط مالی خوبی ندارند و به‌دنبال این هستند که به هر طریق محصولشان را بفروشند.»

همچنین بخشی از کارشناسان معتقدند در سال های گذشته تجار افغانستان از تحریم های ایران به نفع خود استفاده کرده اند و در شرایطی که ایران امکان صادرات به بازارهای مهم از جمله آمریکا را از دست داده؛ زعفران ایران را خریداری کرده و بعد به عنوان زعفران افغانستان صادر می کنند. اتفاقی که باعث شده افغانستان به عنوان یکی از صادرکنندگان زعفران در جهان شناخته شود و به مرور زمان بازار جهانی این محصول که در اختیار ایران است بازیگران جدیدی پیدا کند که در واقع با زعفران ایران و دور زدن بازار می خواهند سهمی جهانی پیدا کنند./ اتاق بازرگانی تهران