به گزارش "گسترش تولید و تجارت" نمایندگان مجلس شورای اسلامی با ۲۰۳ رای با اصلاحات لایحه توسعه منطقه آزاد انزلی به‌منظور رفع ایرادات شورای نگهبان موافقت کردند. توسعه منطقه آزاد انزلی باهدف گسترش ظرفیت‌های اقتصادی و تجاری ایران، مزایای متعددی به همراه دارد که با تصویب لایحه جدید مجلس، انتظار می‌رود تاثیرات گسترده‌ای در حوزه اقتصادی و زیرساختی کشور ایجاد کند. یکی از مزیت‌های مهم این طرح افزایش پهنه‌های صنعتی و قرارگیری فرودگاه سردار جنگل در محدوده منطقه آزاد است که می‌تواند نقش مهمی در بهبود حمل‌ونقل هوایی و توسعه صادرات ایفا کند.

مزایای تصویب طرح توسعه چیست؟

بر اساس این لایحه که از سال ۱۳۹۸ پیگیری می‌شود محدوده‌هایی شامل شهرک‌های صنعتی خمیران، ضیابر و سپیدرود و فرودگاه سردار جنگل رشت، به منطقه آزاد انزلی اضافه می‌شوند.تقویت جایگاه در کریدور شمال-جنوب: منطقه آزاد انزلی به‌عنوان بخشی از این کریدور بین‌المللی، می‌تواند نقش حیاتی در حمل‌ونقل و ترانزیت کالا ایفا کند. این کریدور زمان و هزینه حمل‌ونقل بین آسیا و اروپا را تا ۳۰ تا ۴۰ درصد کاهش می‌دهد که باعث افزایش جذابیت برای سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی می‌شود​.افزایش سرمایه‌گذاری و معافیت‌های مالیاتی: با ارائه مشوق‌هایی مانند معافیت مالیاتی ۲۰ ساله و امکان سرمایه‌گذاری ۱۰۰ درصد خارجی، توسعه این منطقه فرصت‌های اقتصادی بسیاری را برای جذب سرمایه‌گذاری فراهم می‌کند. همچنین، بازارهای بزرگی همچون کشورهای حاشیه دریای خزر و CIS (اتحادیه کشورهای مستقل) با جمعیتی بالغ بر ۴۵۰ میلیون نفر، دسترسی به بازار مصرف بزرگی را فراهم می‌سازند​.توسعه زیرساخت‌ها: گسترش زیرساخت‌های حمل‌ونقل از جمله بهبود کریدور شمال-جنوب و دسترسی بهتر به فرودگاه رشت، موجب تسهیل در جابه‌جایی کالاها و کاهش هزینه‌های ارتباطی می‌شود. این اقدامات می‌تواند نقش حیاتی در توسعه اقتصادی منطقه داشته باشد.حل مشکلات زمین و زیرساختی: یکی از چالش‌های فعلی، کمبود زمین برای واگذاری به سرمایه‌گذاران است. با توسعه محدوده منطقه آزاد و افزودن اراضی جدید، این مشکل کاهش می‌یابد و به دنبال آن، ظرفیت برای جذب سرمایه‌گذاری بیشتر فراهم می‌شود​.

 

 

 چالش های  قابل حل  را دریابیم

 

این اصلاحات و توسعه در نهایت می‌تواند به افزایش تولید، صادرات و تقویت نقش ایران در تجارت بین‌المللی کمک کند، هرچند برخی نارضایتی‌های محلی و چالش‌های زیرساختی همچنان وجود دارد که نیاز به رسیدگی دقیق دارد.نارضایتی‌های محلی: توسعه محدوده منطقه آزاد و الحاق اراضی جدید، نگرانی‌هایی در میان ساکنین محلی ایجاد کرده که این نارضایتی‌ها بیشتر به دلیل عدم توجه به نیازهای محلی و توزیع ناعادلانه منابع مالی است.برخی از ساکنین و فعالان اجتماعی معتقدند که توسعه منطقه باید با درنظرگرفتن منافع آنها و ارائه فرصت‌های اقتصادی و اجتماعی بهتر برای جامعه محلی انجام شود.افزایش مشارکت اجتماعی: برای رفع این نارضایتی‌ها، مشارکت بیشتر مردم محلی در تصمیم‌گیری‌ها ضروری است. همچنین، برنامه‌های توسعه باید با درنظرگرفتن نیازهای جامعه محلی و ایجاد فرصت‌های شغلی و اقتصادی متناسب با آنها طراحی شود.شفافیت مالی: افزایش شفافیت در توزیع منابع و اطلاع‌رسانی به ساکنین در مورد مزایای مستقیم توسعه منطقه آزاد برای آنان می‌تواند کمک کند تا نارضایتی‌ها کاهش یابد.

 

 چند پیشنهاد برای حل چالش‌ها 

 

چالش‌های زیرساختی:

 

یکی از چالش‌های اصلی، کمبود زمین برای سرمایه‌گذاری و مشکلات مربوط به زیرساخت‌های حمل‌ونقل و ارتباطات است. این مشکلات شامل عدم توسعه مناسب زیرساخت‌های حمل‌ونقل مانند کریدورهای بین‌المللی و دسترسی محدود به فرودگاه رشت است که باعث کندی در جابه‌جایی کالاها و افزایش هزینه‌های تجاری می‌شود​.

 

 

 

 یا همخوانی با سیاست‌های اقتصاد مقاومتی

 

کارشناسان اقتصادی معتقدند باتوجه‌به اینکه سیاست‌های اقتصاد مقاومتی، بر اساس اصولی همچون حمایت از تولید داخلی، کاهش وابستگی به منابع خارجی، و افزایش ظرفیت‌های درونی اقتصاد کشور تنظیم شده‌، اجرای طرح توسعه منطقه آزاد انزلی در تطبیق با سیاست‌های اقتصاد مقاومتی بستگی به نحوه اجرا و مدیریت این طرح دارد.

 

نقاط همخوانی با  سیاست‌های اقتصاد مقاومتی

 

جذب سرمایه‌گذاری و توسعه تولید داخلی: یکی از اهداف اصلی مناطق آزاد، از جمله منطقه آزاد انزلی، جذب سرمایه‌گذاری‌های داخلی و خارجی است. این امر می‌تواند به توسعه صنایع داخلی و تقویت توان تولید ملی کمک کند که در راستای اقتصاد مقاومتی قرار دارد​.افزایش صادرات غیرنفتی: منطقه آزاد انزلی در نزدیکی کریدور شمال-جنوب قرار دارد که می‌تواند صادرات غیرنفتی را افزایش دهد. این امر به کاهش وابستگی کشور به درآمدهای نفتی کمک کرده و به تنوع‌بخشی اقتصاد که یکی از اصول مهم اقتصاد مقاومتی است، یاری می‌رساند​.توسعه زیرساخت‌ها: توسعه زیرساخت‌های حمل‌ونقل و لجستیک، مانند فرودگاه سردار جنگل، می‌تواند زمینه‌ساز تسهیل در جابه‌جایی کالاها و بهبود دسترسی به بازارهای بین‌المللی باشد که در جهت تقویت تجارت و رقابت‌پذیری اقتصادی است​.

 

چالش‌ها و احتمال تضاد با اقتصاد مقاومتی

 

وابستگی به واردات: یکی از نگرانی‌ها این است که توسعه مناطق آزاد ممکن است به افزایش واردات کالاهای مصرفی به‌جای تقویت تولید داخلی منجر شود. اگر این مناطق به‌جای توسعه تولید به واردات بیشتر کالاهای مصرفی بپردازند، با سیاست‌های اقتصاد مقاومتی در تضاد قرار می‌گیرند​.ناهماهنگی با نیازهای محلی: نارضایتی‌های محلی و توزیع ناعادلانه منابع مالی می‌تواند باعث ایجاد تضادهایی با اصول اقتصاد مقاومتی شود، زیرا این سیاست‌ها بر عدالت اجتماعی و استفاده از ظرفیت‌های درونی کشور تاکید دارند.توجه به منافع جامعه محلی و افزایش شفافیت در اجرای طرح‌ها می‌تواند این تضادها را کاهش دهد​.  

 

 حال چه باید کرد؟

 

اگر طرح توسعه منطقه آزاد انزلی به‌درستی اجرا شود و بر تقویت تولید داخلی، صادرات غیرنفتی، و توسعه زیرساخت‌های حمل‌ونقل تمرکز کند، می‌تواند با سیاست‌های اقتصاد مقاومتی همخوانی داشته باشد. اما اگر منجر به افزایش واردات و نادیده‌گرفتن منافع جامعه محلی شود، ممکن است با اصول این سیاست‌ها در تضاد قرار گیرد.بر اساس لایحه تصویبی امروز مجلس که از سال ۱۳۹۸ موافقان آن پیگیری بودند، محدوده‌هایی شامل شهرک‌های صنعتی خمیران، ضیابر و سپیدرود و فرودگاه سردار جنگل رشت، به منطقه آزاد انزلی اضافه می‌شوند.پیش‌ازاین از سال ۱۳۹۸ پس از رای ابطال تصویب‌نامه هیئت وزیران در خصوص افزایش محدوده توسط دیوان عدالت اداری، به دلیل مغایرت‌های قانونی لایحه توسعه منطقه در دستور کار مجلس شورای اسلامی قرار گرفت.

 

 

منبع: فارس