آسیا شاهد تولد بزرگترین شاهراه ریلی قرن بیست‌ویکم ، پروژه‌ای که نقشه تجارت را تغییر می‌دهد
با نزدیک‌تر شدن همکاری‌های ریلی ایران، پاکستان، ترکیه و چین، قاره آسیا در آستانه شکل‌گیری یک ابرکریدور تاریخی قرار گرفته است؛ مسیری که می‌تواند زمان و هزینه جابه‌جایی کالا بین جنوب آسیا، غرب آسیا و اروپا را دگرگون کند و ایران را به نقطه ثقل تجارت زمینی شرق و غرب بدل سازد.
قاره آسیا در آستانه تجربه تحولی تازه در نقشه حمل‌ونقل خود قرار دارد
به گزارش "گسترش تولید و تجارت" همکاری فزاینده میان ایران، پاکستان و ترکیه در چارچوب کریدور ریلی اسلام‌آباد–تهران–استانبول (ITI) و امکان پیوند آن با پروژه اقتصادی چین–پاکستان (CPEC) نوید شکل‌گیری ابرکریدوری را می‌دهد که از اقیانوس هند تا اروپا امتداد می‌یابد.اخیرا نیز در کنفرانس اسلام‌آباد مقرر شد که از دسامبر 2025 (اواسط آذر)، ماهی یک بار قطار ITI روانه شود.کریدور ITI با طولی نزدیک به ۶۵۰۰ کیلومتر، از اسلام‌آباد آغاز می‌شود، از کویته و زاهدان عبور می‌کند، تهران و تبریز را پشت سر می‌گذارد و از مرز رازی وارد خاک ترکیه می‌شود. این مسیر که از دهه‌ها پیش در اسناد سازمان همکاری اقتصادی (ECO) مطرح بود، اکنون در حال خروج از مرحله طرح‌های کاغذی و ورود به فاز اجرایی است.
احیای این خط ریلی در حالی پیگیری می‌شود که ایران در مرکز این معادله قرار گرفته است
بیش از دو هزار و ششصد کیلومتر از مسیر ITI از خاک ایران عبور می‌کند و با تکمیل پروژه راه‌آهن چابهار–زاهدان، امکان اتصال مستقیم این مسیر به آب‌های آزاد اقیانوس هند فراهم خواهد شد. در چنین شرایطی، بندر چابهار می‌تواند به نقطه تلاقی دو کریدور ITI و CPEC تبدیل شود و نقشی کلیدی در انتقال بار از جنوب آسیا به غرب آسیا و اروپا ایفا کند.
بر اساس توافق جدید سه کشور در نشست اخیر اسلام‌آباد با حضور دبیرکل سازمان اکو، مقرر شده است حداقل ماهی یک قطار باری در این مسیر تردد کند
هرچند ظرفیت بالفعل این کریدور هنوز فاصله زیادی با توان بالقوه پنج میلیون تنی سالانه دارد، اما گام‌های اخیر نشان از شکل‌گیری اراده‌ای جدید برای بهره‌برداری منظم از این مسیر دارد.مزیت اصلی این شاهراه ریلی، صرفه‌جویی قابل‌توجه در زمان و هزینه حمل‌ونقل است. مسیر فعلی دریایی میان کراچی و مرسین ترکیه حدود ۴۵ روز طول می‌کشد، اما با فعال شدن ITI، همین مسیر می‌تواند تنها در ۱۲ تا ۱۴ روز طی شود. چنین تحولی می‌تواند نقشه تجارت زمینی آسیا را متحول کرده و رقابت‌پذیری منطقه را در برابر مسیرهای اروپایی و دریایی افزایش دهد.با این حال، مسیر توسعه بی‌چالش نیست.
اختلاف عرض ریل میان ایران و پاکستان، کمبود ناوگان در منطقه بلوچستان، و ضعف زیرساخت‌های گمرکی در مرز میرجاوه از موانع مهم تحقق کامل این پروژه به شمار می‌روند
کارشناسان معتقدند که اگر ایران بتواند منافع سه شریک دیگر یعنی چین، پاکستان و ترکیه را به طور هم‌زمان در این مسیر درگیر کند، این کریدور نه‌تنها برای کشورمان یک منبع درآمد پایدار غیرنفتی ایجاد می‌کند، بلکه ایران را در جایگاه راهبردی «پل زمینی آسیا» تثبیت خواهد کرد.در صورت تحقق پیوند ITI و CPEC، نقشه جدیدی از تجارت زمینی در قاره کهن ترسیم خواهد شد؛ نقشه‌ای که در آن، ایران از حاشیه به مرکز بازمی‌گردد و چابهار به دروازه ورود شرق به غرب بدل می‌شود؛ تولد یک ابرکریدور آسیایی که می‌تواند توازن ژئو‌اقتصادی جهان را بازنویسی کند.
منبع: فارس
