به گزارش "گسترش تولید و تجارت" به نقل از پایگاه اطلاع رسانی وزارت جهاد کشاورزی، تبدیل مین زارها به کشت زار در اراضی مناطق مرزی که زمانی عرصه نبرد ایران و عراق بوده، کار آسانی نیست.این را کسانی که در چنین اراضی تجربه های جنگ و درگیری داشته اند، بهتر می دانند.

۳۰ هزار هکتار از کل طرح احیا و توسعه ۵۵ هزار هکتاری اراضی ایلام برای فعالیت های کشاورزی در مناطق مرزی عین خوش و فکه در جنوب شرقی شهرستان دهلران و مابقی در دشت عباس، کنجا نچم، هلیلان و صالح آب اجرا می شود.

هر چند سابقه این طرح در قالب طرح ۵۵۰ هزار هکتاری به اواخر دهه ۷۰ بر می گردد، اما اجرای آن در عمل پس از تخصیص آب و تامین منابع مالی از سال ۹۳ کلید خورده است.

مسوولان طرح وعده داده اند تا پایان تیر ماه امسال، عملیات احیا و توسعه ۴۶ هزار هکتار از کل طرح اراضی ایلام به پایان برسد و تحویل کشاورزان شود.با این اقدام هم برای مردم بومی و جوانان ایجاد کسب و کار، تولید و درآمد زایی می شود و هم آنهایی که کوچ کرده اند از شهرها به روستاها باز می گردند. کاری که باید سال ها پیش انجام می شد.

به منطقه فکه (۳) می رویم. در این منطقه، عملیات توسعه و سیستم آبیاری تحت فشار در سطح ۳۱۱۲ هکتار بر عهده دو پیمانکارموسسه جهاد نصر است. موسسه جهاد نصر مجری طرح احیا و توسعه ۵۵۰ هزار هکتاری اراضی خوزستان و ایلام می باشد.

از اینجا تا عراق حدود ۱۵ کیلو متر هوایی فاصله است. مکان خاصی است، زیرا خاطره رشادت و شهادت شماری از رزمندگان و سردارحسن باقری را در دل خود نهفته دارد. به گفته کارشناسان، ۲۰ هزار هکتار از اراضی در دشت فکه و ۱۰ هزار در عین خوش، تحت عملیات توسعه و آب و خاک است. اما پیش از هر نوع عملیاتی، بخش عمده ای از اراضی عین خوش و فکه دوبار از وجود مین ها، پاکسازی شده اند.به گفته مهندس یداله شمایلی مدیر عامل موسسه جهاد نصر، یکبار توسط ستاد مین زدایی زیر نظر نیروهای مسلح کشور و بار دیگر از سوی موسسه جهاد نصر برای بالا بردن ضریب اطمینان.

محمد رضا مرساقیان می افزاید: در این ۳۰ هزار هکتار اراضی عین خوش و فکه از روش آبیاری تحت فشار کلاسیک و آبیاری تیپ استفاده می شود و تا کنون عملیات در بیش از ۲۵ هزار هکتار از این اراضی اجرا شده است.

وی اجرای این طرح را در خاورمیانه بی نظیر می داند و اظهار می دارد: آبیاری در این ۳۰ هزار هکتار اراضی بدون استفاده از برق و یا نیروی ثقلی انجام می شود.

مرساقیان درباره میزان راندمان آبیاری با اجرای این طرح در اراضی عین خوش و فکه می گوید: میزان راندمان آبیاری سطحی حداکثر ۳۰ تا ۴۰ درصد و در آبیاری تحت فشار نزدیک به ۹۰ درصد است.

وی اظهار می دارد: بخش عمده اراضی عین خوش و فکه در گذشته سابقه کشت ندارد واز این رو پیش از اجرای کار، مطالعات فیزیکی خاک و اجتماعی بر روی این اراضی انجام شده است.

اما پرسش این است که در شرایط کنونی کم آبی، آب مورد نیاز این اراضی چگونه تامین می شود و کشت چه محصولاتی در اولویت قرار دارد؟ مدیر ناحیه عین خوش و فکه می گوید: بخش عمده آب این اراضی از سد کرخه و مابقی از طریق چاه های موجود منطقه تامین می شود.

وی می افزاید: کشت قالب این اراضی ، محصولات استراتژیک گندم، جو، ذرت، علوفه و صیفی جات خواهد بود.

روی خوش کشاورزان

راهی دیدار از اراضی فکه (۱) می شویم. به جایی می رویم که قسمت محدودی از آن سابقه کشت داشته است.تعدادی از کشاورزان در اراضی تحت پوشش طرح، صیفی جات کشت کرده اند. در این اراضی سیستم آبیاری تیپ اجرا شده و بوته های سر سبز طالبی و هندوانه به ردیف پشت سر هم سر از خاک بیرون آورده اند.

علی حق گویی، کشاورز اهل روستای حسن قندی در شهرستان دهلران است. وی می گوید: در گذشته در این اراضی با روش آبیاری غرقابی می توانیستیم روزانه یک هکتار از اراضی مان را آبیاری کنیم، اما حالا با اجرای سیستم های آبیاری تیپ، روزانه چهار هکتار زمین را آبیاری می کنیم.

این کشاورز دهلرانی می افزاید: برای ۲۰ هکتار ۱۰ تا ۱۲ ساعت آب چاه مصرف می کنیم و میزان علف های هرز مزرعه هم کم شده است.

طاهر چنانی یکی دیگر از کشاورزان بومی منطقه است. او ۲۱ سالی می شود که به کار کشاورزی مشغول است. چنانی با ابراز رضایت از نتیجه کشت و کار صیفی جات در مزرعه اش در اراضی تحت پوشش طرح ایلام، تخمین می زند که ازهر هکتار حدود ۸۰ تن طالبی برداشت کند.

وی از افزایش ارزش این اراضی پس از اجرای طرح می گوید. به گفته وی ارزش هر هکتار از این اراضی در گذشته حداکثر یک میلیون تومان بوده، اما با اجرای این طرح ارزش زمین ۱۰ برابر شده است.

دست اندر کاران این طرح ایلام نیزامیدوارند با اتمام طرح ۵۵ هزار هکتاری بیش از ۸۰۰ هزار تن به تولیدات این استان اضافه شود که با لطبع بخشی از این افزایش تولید، توسعه صنایع جانبی و فرآوری را می طلبد. از این رو لازم است، سرمایه گذاری در حوزه صنایع تبدیلی و تکمیلی محصولات کشاورزی در اراضی احیا شده تشویق شود. در این راستا موسسه جهاد نصر اما نقشه های بزرگتری برای طرح احیا و توسعه ۵۵۰ هزار هکتاری اراضی خوزستان و ایلام دارد. این موسسه با تفاهمی که اخیرا با هلندی ها داشته قصد دارد با کمک استانداری ها، وزارت نیرو و سازمان های جهاد کشاورزی دو استان شهرک های کشاورزی، صنعتی و تجاری برای بخشی از این اراضی تعریف کند.به گفته مدیر عامل جهاد نصر، ساخت این شهرک ها با بهره گیری از الگوهای کشورهای توسعه یافته انجام می گیرد.