قاسم رضائیان

رئیس اتحادیه صادرکنندگان استان گیلان

مشکلات صادرات همچنان  پابرجاست و متاسفانه علیرغم توصیه های حمایتی مسئولان، معضلات و موانع آن هنوز ادامه دارد.

آنچه آمارهای تجارت خارجی کشور روایت می کند این است که در بحث صادرات توفیق نداشته ایم. در این میان کالاهای صنعتی، کشاورزی و معدنی سهم حداقلی داشته که جای تامل دارد و می بایست راهکارهایی برای خروج از این بن بست پیدا کرد. در حالی که هر تن کالای صادراتی علیرغم اینکه نسبت به چهارماهه ابتدایی سال قبل 2و نیم درصد به لحاظ ارزشی رشد داشته ولی بیشتر بحث خام فروشی در صادرات نمود پیدا کرده و برعکس واردات کشور را بیشتر کالاهای سرمایه ای، اساسی و قطعات منفصله تولید، تشکیل می دهد .                          

 آمارها نشان می دهد که خام فروشی رو به افزایش است در صورتیکه اقتصاد مقاومتی تاکید بر جلوگیری از خام فروشی و افزایش صادرات با ارزش افزوده بالاتر دارد.

این در حالی است که اگر بتوانیم سه رکن اصلی و اساسی مشکلات پایه ای همچون نرخ دوگانه ارز، نرخ بالای تسهیلات و گران بودن حمل و نقل را حل کنیم، می توانیم در آن موفق باشیم.

در شرایطی که تسهیلات با نرخ سود بالا به دست تولید کنندگان می رسد، زمینه ساز تولید کالاهای غیررقابتی می شود و  از سوی دیگر از معضل نوسازی ناوگان حمل و نقل گرفته تا کارآمد بودن آن، هر کدام به تنهایی می توانند ضربات سنگینی بر پیکره صادرات غیرنفتی وارد کنند.

هم اکنون براساس آمارهای موجود، کاهش 10درصدی صادرات غیرنفتی نشانه وضعیت نامطلوب اقتصادی خصوصاً در حوزه کالاهای صنعتی و کشاورزی است که کاملا شکنندگی و عدم مقاومت پذیری در تولید را به بار آورده است.

در این میان بدیهی است که تولید صادرات محور مطمئنا موجب پویایی در جامعه و رفع بیکاری می گردد  و این خواسته محقق نخواهد شد مگر اینکه دولت به جای تصدی گری و دخالت در تجارت، تمام حمایت حاکمیتی و نظارتی خود را معطوف به بخش تولید و صادرات نماید، حتی از سرمایه گذاری خارجی کمک بگیرد و نکته ی کلیدی اینکه تکلیف نرخ ارز را مشخص کند.

علیرغم تاکیدات مسئولان متاسفانه بانکها تسهیلات را با نرخ های بالا عرضه می کنند و تولیدکنندگان هم ناچارند جهت ادامه تولید از نرخ های تحمیلی و سود بالای بانکی استفاده کنند تا با مشکلات فراوان بتوانند به تولید ادامه داده تا این چرخه بطور کامل از دست نرود، به راحتی مشهود است که این معضلات باعث می شود تولیدات داخلی قابل رقابت نباشد و از رقبای کشورهای پیشرفته حتی از کشور های همسایه عقب بمانیم .

مادامی که نگاه دولت از تصدی گری خارج نشود و نگاه حمایتی اصولی درون زا و برون نگر نشود، خروج از شرایط سخت و رکودی محال است، بنابراین  دولت چاره ای جز رفع معضلات پیش روی صادرات نخواهد داشت .

در بخش تولید چای در گیلان، به عنوان مهم ترین قطب تولید چای کشور ذکر این نکته حائز اهمیت است که چای هم مثل سایر اقلام تولید دچار سردرگمی و بی برنامگی بوده و متاسفانه سازمان های مرتبط با تولید محصولات از آنجایی که دیدگاه صرفا دولتی دارند علیرغم سفارش و تاکیدات مسئولین کشور، به جای حمایت بیشتر، علاقه به تصدی گری و دخالت در تولید دارند.

مسائل سیاسی- مدیریتی، وجود مافیای قدرت و ثروت در بحث واردات بی رویه و بی برنامه در حوزه چای حتی بدون رعایت مسائل بهداشتی در امر واردات بجای نگاه و حمایت حاکمیتی متاسفانه نگاه تصدی گرایانه، عدم اتخاذ تصمیمات راهبردی و پایدار و دراز مدت و اتخاذ سیاست های بی ثبات، برنامه های سطحی و کوتاه مدت و کاملا غیرکارشناسی، عدم برنامه ریزی صحیح در تولید، صنعت ، بازرگانی، عدم نگاه سیستمی دولت به صنعت چای و برخورد انفعالی با معضلات پیش روی چای، دخالت غیراصولی صاحبان قدرت در تصمیم گیری های مرتبط با چای، ضعف بخش آموزش، ترویج بی توجهی در زراعت و باغات چای و ....... وجود دارد. ان شاء الله در آینده نزدیک مقاله قصه ی پر غصه چای را ارائه خواهم کرد.

در سفر اخیر هیات تجاری به آستاراخان توفیق همراهی این هیات تجاری را داشتم، خداوند را شاکرم که بعد از یکصد سال بار دیگر با محوریت اتاق بازرگانی گیلان، سرای تجاری ایرانیان در آستاراخان به منظور ورود به بازار جهانی و به عنوان نمایشگاه دائمی کالاهای ایرانی و محل استقرار شرکت های مهم تولید و تجارت گیلان و دیگر استان ها ایجاد  شد که یقیناً نقطه عطفی در تجارت و صادرات غیرنفتی ما بوجود خواهد آورد.

در پایان از آقای تیزهوش تابان، ریاست محترم اتاق بازرگانی در راستای نیل به این دستاورد بزرگ و ارزشمند تقدیر و تشکر می نمایم.