قسمت اول

به گزارش "گسترش تولید و تجارت"  دولت برای جلوگیری از قاچاق کالا و ارز  "سامانه جامع انبارها و مراکز نگهداری کالا" را ایجاد نمود، سامانه ای که  به موجب ماده ‌۲۳ قانون مبارزه با قاچاق‌کالا و ارز، توسط وزارت صنعت، معدن و تجارت با هدف ثبت، ساماندهی و نظارت بر مراکز نگهداری کالا در کشور ایجاد شده‌است.

شناسایی کالای قاچاق، انجام الکترونیکی فرآیندهای متعارف صدور، اصلاح، ابطال، تجمیع، انجام تفکیک، مشخص‌کردن ضایعات، اقدام جهت مرجوعی و انتقال مالکیت قبض انبار، کنترل موجودی و کم و کیف ورود و خروج کالاها از مهم ترین نقش های سامانه جامع انبارها و مراکز نگهداری کالا در سامانه جامع تجارت است.

در این مطلب قصد داریم تا درباره این سامانه صحبت کنیم. به همین منظور به معرفی این سامانه می پردازیم و در گام های بعدی نحوه ثبت نام تولیدکننده و بهره بردار را شرح می دهیم و از مزایا و معایب و سوالات متداول سخن می گوییم، لطفا با ما همراه باشید.

در ابتدا  به معرفی "سامانه جامع تجارت و انبارها" می پردازیم و هدف های بلند مدت و کلیدی و نحوه ی ثبت نام در این سامانه را توضیح می دهیم.

معرفی  "سامانه جامع تجارت و انبارها" – اطلاع دولت از جریان کالا در سطح کشور

سامانه جامع انبارها یکی از مهم ترین سامانه های اینترنتی است  که می تواند   نقش به سزایی در کاهش تخلفات واردات و صادرات داشته باشد. به این معنی که دولت برای کاهش قاچاق و کالاهای احتکار شده، اقدام به راه‌اندازی سامانه ای به نام سامانه جامع انبارها کرده است. در حقیقت سامانه جامع انبارها سامانه ای است که با هدف ساماندهی اطلاعات مربوط به انبارهای کالاهای مختلف در ایران روی کار آمده تا دولت بتواند با کمک این سامانه نسبت به جریان کالا در سطح کشور اطلاعات کافی کسب کند. تمامی اطلاعات ثبت شده در سامانه انبارها به صورت آنلاین در اختیار دولت قرار می گیرد. طبق قانون جدید، تمامی انباردارها باید اطلاعات انبار خود و کالاهای دریافتی و خروجی خود را  در  سامانه انبارهای ایران به نشانی اینترنتی nwms.ir ثبت کنند تا دولت بتواند با تدابیر اندیشیده شده از ورود کالاهای قاچاق و غیر قانونی به کشور جلوگیری نماید. 

با توجه به اهمیت موضوع آموزش سامانه انبارها، اهداف آنرا شرح می دهیم. 

اهداف سامانه  جامع تجارت و انبارها آیا می دانستید  اهداف بلندمدت و کلیدی این سامانه چیست ؟

1- جمع آوری اطلاعات دقیق در مورد انبارها و محله های ذخیره و نگهداری کالا (از قبیل گنجایش آنها و ...)

2- گردآوری اطلاعات دقیق و به روز ( برخط Online) از کالاهای ذخیره شده در انبارها و محل‌ های ذخیره و نگهداری کالا اعم از مقدار و اطلاعات صاحبان آن‌ها

3- ایجاد امکان طراحی اهداف کلان و استراتژیک با در دست داشتن اطلاعات حیاتی برای مدیران کلان در خصوص زنجیره تامین در تجارت کشور

4- پیاده‌سازی امکان تبادل اطلاعات و یکپارچه سازی خدمات در حوزه اطلاعات مربوط به ذخیره سازی کالا در زنجیره تامین در فرآیند تجاری کشور

5- تسهیل و روان‌ سازی کنترل و نظارت بر فرآیند های واردات، صادرات و ترانزیت کالا

6- افزایش شفافیت و امنیت در زنجیره تامین تجارت

7- استانداردسازی و هماهنگ‌ سازی اسناد تجاری و ارائه راهکار های مدیریت تبادل الکترونیکی آن ها

8- ایجاد هماهنگی لازم در زمینه تسهیل الکترونیکی تجارت میان دستگاه‌ های اجرایی ذی ربط

الزامات قانونی ثبت اطلاعات در سامانه جامع انبارها

قانون اصلاح قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز (مصوب بهمن ماه 1400 ) ماده۶ مکرر۲ـ وزارت صنعت، معدن و تجارت موظف است با همکاری دستگاههای اجرائی ذی ربط ظرف2 ماه از لازم الاجرا شدن این قانون، از طریق سامانه جامع انبارها و مراکز نگهداری کالا، امکان صدور قبض انبار و حواله انبار را برای کلیه انبارها و مراکز نگهداری کالا فراهم نماید؛ به نحوی که اسناد مزبور متضمن اطلاعاتی از قبیل اطلاعاتی کمی و کیفی کالا، مالک کالا، محل نگهداری، تحویل دهنده، تحویل گیرنده و تاریخ و زمان صدور سند باشند.

 ورود کالا به انبارها و مراکز نگهداری کالا و خروج کالا از آنها بدون قبض انبار و حواله انبار موضوع این ماده، مستوجب محکومیت نگهداری کننده به جریمه نقدی به میزان یکصد میلیون ریال (100.000.000) یا معادل یک چهارم ارزش کالای موضوع تخلف، هرکدام که بیشتر باشد، است. کلیه نگهداری کنندگان تجاری کالاهای ضروری که تعیین مصادیق آنها، به تشخیص ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز یا ستاد تنظیم بازار است و از طریق سامانه مقررات تجاری ابلاغ می شود، ملزم به ثبت آنی اطلاعات نگهداری کالا در سامانه مذکور و ارائه و دریافت قبض و حواله موضوع این ماده هستند. در خصوص کالاهایی که شناسه کالادر مورد آنها اجرائی شده است، ثبت اطلاعات بر این اساس انجام می شود.

استنکاف عمدی از ثبت آنی اطلاعات کالاهای ضروری و ارائه و دریافت قبض و حواله آنها مستوجب ضمانت اجراهای مقرر در (تبصره 4 ماده 18) این قانون است. شش ماه پس از لازم الاجرا شدن این قانون، صرفاً قبض و حواله الکترونیکی موضوع این ماده معتبر است. جز در مواردی که شورای‌عالی امنیت ملی در خصوص هر شخصی اعم از بخش خصوصی یا دولتی تعیین می کند، کلیه اشخاص و دستگاههای اجرائی از جمله گمرک جمهوری اسلامی ایران، سازمان بنادر و دریانوردی، سازمان جمع آوری و فروش اموال تملیکی و نهادهای عمومی غیردولتی و نهادهای ماذون از سوی ولی فقیه با اذن معظم له، موظف به اجرای مقررات این ماده هستند و در فرآیندهای خود مکلفند تنها حواله الکترونیکی خروج کالا از انبار (بیجک خروج کالا) و قبض انبار استعلام شده از سامانه مذکور را مالک قرار دهند.

کارمزد صدور قبض و حواله و محل واریز جریمه های موضوع این ماده که پس از واریز به خزانه داری کل کشور در محل سامانه مذکور هزینه می شود، ظرف دوماه از تاریخ لازم الاجرا شدن این قانون توسط وزارت صنعت، معدن و تجارت تعیین می شود و به تصویب هیات وزیران می رسد.

بند ث ماده 6 قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز (مصوب سال 1392) وزارت صنعت، معدن و تجارت موظف است با همکاری دستگاه های اجرائی ذیربط با استفاده از سامانه نرم افزاری به شناسه دارکردن تمامی انبارها و مراکز نگهداری کالا و ثبت مشخصات مالک کالا، نوع و میزان کالاهای ورودی و خروجی از این اماکن با هدف شناسایی کالای قاچاق اقدام نماید.

مواد 23 تا 27 آئین نامه اجرائی مواد 5 و 6 قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز:

ماده ۲۳ -به منظور شناسایی کالای قاچاق، انجام الکترونیکی فرآیندهای متعارف صدور، اصلاح، ابطال، تجمیع، تفکیک، ضایعات، مرجوعی و انتقال مالکیت قبوض انبار، کنترل موجودی و کم و کیف ورود و خروج کالاها، وزارت صنعت، معدن و تجارت موظف است با همکاری وزارتخانه های جهادکشاورزی، راه و شهرسازی، امور اقتصادی و دارایی، کشور، بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، تعاون، کار و رفاه اجتماعی، نفت، شرکت پست جمهوری اسلامی ایران، شهرداری ها، اتاق های بازرگانی و اصناف و سایر دستگاههای ذیربط، نسبت به شناسه دار کردن انبارها، سردخانه ها، سیلوها و مراکز نگهداری کالاهای متعلق به اشخاص حقیقی و حقوقی و ثبت مشخصات مالک کالا، نوع و میزان کالاهای ورودی و خروجی از این اماکن و همچنین تهیه، ایجاد و بهره برداری "سامانه جامع انبارها و مراکز نگهداری کالا" اقدام نماید.

تبصره های ماده 23 آئین نامه اجرائی مواد 5 و 6 قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز

 ماده و تبصره 27 آئین نامه اجرائی مواد 5 و 6 قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز

تبصره 4 ماده 18 قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز

ماده۱۸ مکرر: نگهداری، عرضــه یا فروش کالا و ارز قاچاق موضوع ماده 18 قانون حســب مورد توســط واحدهای صـنفی یا صـرافی ها تخلف محسـوب و مرتکب علاوه بر ضـبط کالا و ارز، جریمه (مقرر در قانون) می شود.

 تبصــره ۴ : خرید، فروش، حمل یا نگهداری کالاهایی که موضــوع قاچاق قرار می گیرند به صــورت تجاری مانند فرآورده های نفتی و دارویی خارج از ضوابط تعیینی دولت تخلف مح سوت و مرتکب علاوه بر ضبط کالای مزبور حسب مورد به حداقل جریمه نقدی مقرر در این ماده محکوم می شود. دولت مکلف است ظرف مدت دو ماه از تاریخ لازم الاجرا شدن این قانون دستورالعمل مورد نیاز را تصویب نماید.

ماده 16 آیین نامه اجرایی شناسایی کالا و رهگیری کالا  موضوع ماده (13) قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز مصوب 1395

ماده 16- رهگیری کالاهای مشمول از بدو ورود با تولید تا سطح عرضه، مطابق ترتیبات زیر توسط وزارت و با همکاری سایر دستگاه های اجرایی و به صورت هماهنگ با سامانه های موضوع آیین نامه اجرایی مواد (5) و (6) قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز صورت می پذیرد:

(پایان بخش اول)

برای مطالعه قسمت بعد با عنوان "آموزش گام به گام  برای ثبت نام در سامانه جامع تجارت و انبارها" با ما همراه باشید.

گردآورنده: سمیه مصلح