معضل ریشه‌دار قطع بیمه و پیامدهای اقتصادی

به گزارش "گسترش تولید و تجارت" یکی از آسیب‌پذیرترین اقشار جامعه کارگری، کارگران ساختمانی هستند که به دلیل ماهیت پروژه‌ای شغل خود، اغلب در معرض خطر قطع بیمه پس از بازرسی‌های تامین اجتماعی قرار می‌گیرند. این مشکل، کارگران را در میانه مسیر درمان و تامین دارو با هزینه‌های سنگین مواجه می‌کرد. فعالان کارگری بارها تاکید کرده‌اند که حتی در صورت احراز اشتباه در قطع بیمه، فرآیند طولانی و طاقت‌فرسای مکاتبات اداری برای برقراری مجدد بیمه، ماه‌ها به طول می‌انجامید.

 نقش دستورالعمل جدید در ساماندهی منابع

بر اساس اظهارات اخیر مدیرکل تامین اجتماعی شهرستان‌های تهران، شیوه نامه جدیدی با هدف ساماندهی ساختار بیمه‌ای این بخش تدوین و به شعب ابلاغ شده است. این دستورالعمل با تکیه بر تقویت کادر بازرسان و همچنین فعال‌سازی سازوکار خوداظهاری کارگران، قصد دارد تا بازرسی‌ها را زمان‌بندی کرده و از اعمال سلیقه‌ای در قطع پوشش بیمه‌ای جلوگیری کند.وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی پیش‌تر نیز در سفرهای استانی بر لزوم تدوین دستورالعملی تاکید کرده بود که بر اساس آن، توزیع خدمات بیمه‌ای به صورت عادلانه‌تر انجام شده و سهمیه‌ها به افراد حقیقی تعلق گیرد، نه نهادهای واسطه.

 مبنای قانونی بیمه کارگران ساختمانی: از عوارض تا کارت مهارت

قانون اصلاح ماده ۵ قانون بیمه‌های اجتماعی کارگران ساختمانی، چارچوب حمایتی این قشر را مشخص کرده است. طبق این قانون:

تعریف کارگر ساختمانی: فردی است که مستقیماً در امر احداث، توسعه، تخریب یا نوسازی بنا اشتغال دارد و دارای کارت مهارت فنی و حرفه‌ای از سازمان فنی و حرفه‌ای باشد.
تامین مالی: قانونگذار، تامین اجتماعی را مکلف نموده ۷ درصد حق بیمه را از کارگر دریافت کرده و سهم کارفرمایی را معادل ۲۵ درصد مجموع عوارض شهرداری پروانه‌های ساخت تامین کند.
این امر نشان می‌دهد که منابع لازم برای بیمه‌کردن این قشر، در بطن فعالیت‌های عمرانی و ساختمانی کشور تعبیه شده است، اما اجرای دقیق آن نیازمند شفافیت است که شیوه نامه جدید درصدد تحقق آن است.

 مراحل کلیدی برای بهره‌مندی از پوشش بیمه‌ای

برای اطمینان از تحت پوشش قرار گرفتن کارگران ساختمانی، رعایت مراحل قانونی الزامی است. آخرین وضعیت مراحل بیمه شدن شامل موارد زیر است:

الف: اخذ کارت مهارت فنی از سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای.
ب: گذراندن آموزش‌های لازم زیر نظر وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی.
ج: ثبت‌نام در شعب تامین اجتماعی با ارائه مدارک هویتی و مهارت.
د: پرداخت حق بیمه توسط کارگر (سهم کارگر) و تخصیص سهم کارفرما بر اساس صدور پروانه ساخت.

افق پیش رو: بهره‌وری منابع در حوزه تولید

تدوین نهایی پیش‌نویس شیوه نامه ساماندهی بیمه کارگران ساختمانی در خرداد ماه امسال، حاصل اجماع ذینفعان کارگری و کارفرمایی بوده است. هدف نهایی این است که با بازنگری سازوکارهای موجود در چارچوب قوانین فعلی، منابع حاصل از عوارض ساختمانی به بهترین شکل ممکن برای پوشش بیمه‌ای شاغلان این بخش حیاتی از اقتصاد کشور مورد استفاده قرار گیرد. این ساماندهی، تاثیر مستقیمی بر ثبات بازار کار و افزایش بهره‌وری در صنعت تولید و تجارت ساختمان خواهد داشت.