تجارت آزاد
زیرساخت و برنامه‌ریزی
فرصت طلایی گیلان در اوراسیا با صادرات بی‌تعرفه
با آغاز اجرای توافق تجارت آزاد ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا، صادرکنندگان گیلانی در آستانه ورود به بازار پنج کشور با تعرفه صفر قرار گرفته‌اند؛ فرصتی که نیازمند هوشیاری، زیرساخت و برنامه‌ریزی دقیق است.
به گزارش "گسترش تولید و تجارت" اجرای توافق تجارت آزاد میان جمهوری اسلامی ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا، دریچه‌ای تازه به روی اقتصاد صادرات‌محور کشور گشوده است؛ توافقی که پس از سال‌ها مذاکره، سرانجام در اسفند ۱۴۰۲ به امضای نهایی رسید و از اردیبهشت ۱۴۰۳ وارد مرحله اجرایی شد و حالا صادرکنندگان ایرانی – به‌ویژه در استان‌های شمالی نظیر گیلان– چشم‌انتظار بهره‌مندی از امتیاز ویژه تعرفه صفر برای ۹۸ قلم کالای ایرانی در پنج کشور عضو این اتحادیه از جمله روسیه، بلاروس، قزاقستان، قرقیزستان و ارمنستان هستند.
فهرستی طلایی برای کالای ایرانی
بر اساس فهرست منتشرشده از سوی سازمان توسعه تجارت ایران، این کالاها شامل گروه‌های مهمی از محصولات کشاورزی مانند میوه‌ها، سبزیجات و غلات، دام زنده، فرآورده‌های گوشتی، چای، محصولات دارویی، شیمیایی، چوب، منسوجات، پوشاک، کفش، انواع پارچه و حتی ابریشم هستند؛ فهرستی متنوع که بخش قابل‌توجهی از آن، با ظرفیت‌ها و مزیت‌های تولیدی استان گیلان هم‌راستا است.
دیپلماسی تجاری در خدمت تولید ملی
علیرضا پیمان‌پاک، معاون سابق وزیر صنعت، معدن و تجارت و رئیس وقت سازمان توسعه تجارت ایران، درباره اهمیت این توافق گفته بود: ما با اتحادیه اقتصادی اوراسیا، وارد یک مرحله جدید از دیپلماسی تجاری شدیم. این توافق یکی از پایه‌های شکل‌گیری بلوک تجاری منطقه‌ای با محوریت ایران است و اجرای آن می‌تواند سهم تجارت خارجی ایران را به‌طور چشم‌گیری افزایش دهد. وی همچنین هشدار داده بود که تعرفه صفر فرصتی است که اگر به‌درستی از آن استفاده نکنیم، تبدیل به تهدید واردات بی‌رویه خواهد شد.
استان گیلان یکی از مناطق ممتاز کشور از نظر ظرفیت‌های جغرافیایی، تولیدی و تجاری برای استفاده از این توافق است. هم‌جواری با دریای کاسپین، برخورداری از بنادر بین‌المللی مانند بندر انزلی و کاسپین، حضور منطقه آزاد تجاری–صنعتی انزلی، ظرفیت‌های تولیدی در حوزه چای، برنج، کیوی، صیفی‌جات، صنایع چوب و پوشاک و سابقه تجاری با روسیه، گیلان را به نقطه طلایی پیوند ایران با اوراسیا تبدیل کرده است.
صدای بخش خصوصی از رشت تا مسکو
تیمور پورحیدری مدیرکل صنعت، معدن و تجارت استان گیلان، در نشست ستاد توسعه صادرات غیرنفتی استان، گفت: این توافق یک فرصت استراتژیک برای گیلان است. ما در استان نه‌تنها مرز طبیعی با بازار اوراسیا داریم، بلکه توان تولیدی در بسیاری از اقلام دارای تعرفه صفر را نیز دارا هستیم. امروز صادرکننده ما نیاز به راهنمایی دقیق، تسهیل مقررات و حمایت عملیاتی دارد. داود موسوی، معاون امور بازرگانی وزارت صمت نیز پیش‌تر گفته بود که در حال شناسایی ظرفیت‌های واقعی در ارتباط با فهرست اوراسیا هستیم. این کار باید به شکل میدانی و دقیق انجام شود و خروجی آن به صادرکنندگان، شرکت‌های دانش‌بنیان و نهادهای ترویجی ارائه شود.سیدمهدی نیازی، سرپرست وقت وزارت صمت نیز گفته بود که در توافق با اوراسیا، صرفاً بحث تعرفه‌ها مطرح نیست؛ تطبیق استانداردها، توسعه لجستیک صادراتی، رفع موانع حمل‌ونقل، و ارتقای کیفیت کالاها، باید هم‌زمان دیده شود. ماموریت تهیه نقشه راه صادراتی برای هر استان صادر شده است.
منطقه آزاد انزلی؛ قلب تپنده دیپلماسی تجاری
مجید فاتحی، معاون اقتصادی و سرمایه‌گذاری سازمان منطقه آزاد انزلی، در جریان بازدید از اسکله کاسپین گفت: منطقه آزاد انزلی می‌تواند به هاب صادراتی و نمایشگاهی کالاهای ایرانی برای بازار اوراسیا تبدیل شود. با همکاری بخش خصوصی، می‌توان پایانه‌های صادراتی تخصصی برای محصولات کشاورزی، دارویی و صنعتی ایجاد کرد.
لجستیک، گره کور صادرات به اوراسیا
امروزه کشتیرانی منظم در خزر برقرار نیست و خطوط کانتینری به بنادر روسیه و قزاقستان از گیلان فعال نیست و این موضوع هزینه و زمان صادرات را بالا برده است. در حال مذاکره با بخش خصوصی برای راه‌اندازی این خطوط هستیم.نبود برندهای صادرات‌محور، ضعف در بسته‌بندی، کمبود رایزن‌های اقتصادی در کشورهای هدف، فاصله میان تولیدکننده و بازار صادراتی، و نبود انسجام نهادی در استان از جمله چالش‌هایی است که می‌تواند این فرصت طلایی را به تهدیدی خاموش بدل کند.اکنون گیلان نیازمند تشکیل ستاد راهبری صادرات به اوراسیاست؛ ستادی در سطح استانداری با حضور مدیران کل، منطقه آزاد، اتاق بازرگانی، گمرکات، اداره بنادر، و تشکل‌های خصوصی که وظیفه طراحی نقشه راه، تدوین مشوق‌ها، آموزش تخصصی، رایزنی و بازاریابی بین‌المللی را بر عهده گیرد.
آزمون بزرگ اقتصاد گیلان
توافق تجارت آزاد ایران و اوراسیا، از آن‌دست فرصت‌هایی است که در دهه‌های اخیر کم‌سابقه بوده است. برای گیلان، این توافق نه‌فقط یک امکان، بلکه آزمونی بزرگ است: آزمونی برای سنجش توان مدیریتی، چابکی نهادهای اجرایی، قدرت بخش خصوصی و میزان آمادگی ما برای پیوستن به زنجیره ارزش جهانی.
مطالب مرتبط
