فرصت‌سوزی در صنعت پلاستیک؛ ریشه اصلی چالش‌های صادرات محصولات پلیمری کجاست؟
صنایع پلاستیک و پلیمر یکی از بخش‌های مهم تولیدی و صادراتی کشور محسوب می‌شوند و نقش قابل‌توجهی در تامین نیازهای حوزه‌های مختلف از بسته‌بندی و پوشاک گرفته تا لوازم خانگی و قطعات صنعتی ایفا می‌کنند. این صنایع با برخورداری از بازار گسترده و ظرفیت اشتغال‌زایی بالا، می‌توانند سهم قابل‌توجهی در رشد اقتصادی و صادرات غیرنفتی داشته باشند. با این حال، فعالان این حوزه طی سال‌های اخیر با مجموعه‌ای از مشکلات اقتصادی و ساختاری روبه‌رو شده‌اند که روند تولید و توسعه بازار را تحت تاثیر قرار داده است.
یکی از اصلی‌ترین چالش‌ها، وضعیت تامین مواد اولیه است
به گزارش "گسترش تولید و تجارت" نوسان قیمت‌ها، محدودیت عرضه و اختلاف شدید میان قیمت داخلی و قیمت جهانی، فشار زیادی بر تولیدکنندگان وارد کرده و هزینه تمام‌شده محصولات را افزایش داده است. نتیجه این شرایط، کاهش توان رقابتی تولیدکنندگان ایرانی در بازارهای داخلی و خارجی است. در کنار این مساله، دسترسی محدود به ماشین‌آلات و فناوری‌های جدید نیز مانع مهم دیگری است. تحریمها و مشکلات ارزی، واردات تجهیزات مورد نیاز را دشوار کرده و بسیاری از واحدهای تولیدی امکان نوسازی خطوط تولید خود را ندارند. این موضوع باعث می‌شود رقابت با کشورهایی که از فناوری‌های مدرن استفاده می‌کنند، سخت‌تر شود.
از سوی دیگر، صادرات محصولات پلاستیکی با موانع جدی روبه‌رو است. الزام بازگشت ارز، محدودیت‌های بانکی و دشواری انجام مبادلات بین‌المللی، روند صادرات رسمی را پیچیده کرده و برخی تولیدکنندگان را به روش‌های غیررسمی سوق داده است. این در حالی است که محصولات ایرانی در کشورهایی مانند عراق، افغانستان، ترکیه و برخی کشورهای حوزه خلیج‌فارس تقاضای بالایی دارند و امکان گسترش بازار در صورت کاهش محدودیت‌ها وجود دارد. در مجموع، مجموعه‌ای از مشکلات قیمتی، ارزی، مقرراتی و محدودیت‌های فنی باعث شده است ظرفیت‌های این صنعت به‌طور کامل مورد استفاده قرار نگیرد.
عرضه مواد اولیه بالاتر از قیمت جهانی
اکبر مشهدی‌زاده، رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و فروشندگان پلاستیک و نایلون تهران، در گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» درباره مشکلات واحدهای تولیدی در تامین مواد اولیه و تولید محصول نهایی توضیح داد: بسیاری از واحدهای تولیدی به‌دلیل محدودیت عرضه مواد اولیه در بورس کالا، ناچارند برخلاف مقرراتی که سقف رقابت را ۱۰درصد تعیین کرده، مواد مورد نیاز خود را با قیمت بالاتری خریداری کنند. به‌بیان دیگر، حتی واردات مواد اولیه با ارز آزاد نیز در بسیاری موارد قیمت مناسب‌تری نسبت به خرید از بورس برای تولیدکننده دارد. بعضی مواد اولیه حتی بالاتر از قیمت جهانی به واحدهای تولیدی عرضه می‌شوند. این وضعیت به‌طور مستقیم بر هزینه تولید در حوزه‌های مختلف، ازجمله بسته‌بندی، آرایشی و بهداشتی و سایر صنایع تاثیر می‌گذارد؛ به‌طوری‌که افزایش هزینه‌ها در نهایت به مصرف‌کننده آسیب وارد می‌کند. طبیعی است که اگر مواد اولیه با قیمت منطقی‌تری به دست تولیدکنندگان برسد، قیمت محصولات نهایی نیز کاهش می‌یابد.
