به گزارش گسترش تولید و تجارت، پس از تصویب نشدن الحاق به کنوانسیون‌های پالرمو و CFT در مجمع تشخیص مصلحت نظام، مسئولین دولت که سعی در کارشناسی نشان دادن FATF داشتند؛ برای تصویب FATF، مدام پرهیز از نگاه سیاسی را گوشزد می‌کردند. در این باره لعیا جنیدی، معاون حقوقی رئیس‌جمهوری روز ۲۸ فروردین ۹۸ گفت: «همه اعم از رسانه‌ها، دولت، مجلس و مجمع کمک کنند تا فضا را درباره FATF کارشناسی نگه‌دارند نه سیاسی» و «موضوع FATF نباید تحت تاثیر خبرهای یومیه قرار بگیرد. » گزارش‌هایی که از اندیشکده‌های غربی مشاهده می‌شود خلاف این نظرات است؛ به عنوان مثال اندیشکده سلطنتی انگلیس (RUSI) به سیاسی و ابزار نفوذ بودن FATF اشاره می‌کند، همچنین تصریح می‌کند که تصمیمات در گروه ویژه اقدام مالی براساس انگیزه‌های سیاسی گرفته می‌شود، برخی کشورها نیز از آن برای افزایش نفوذ مالی خود استفاده می‌کنند. سوال اساسی اینجاست که مسئولین دولتی با چه انگیزه‌ای سعی بر تصویب این دو کنوانسیون دارند. بیانیه‌ی دولت که اخیرا در این راستا منتشر شده است، به دنبال اعمال فشار برای تصویب این دو کنوانسیون و به ظاهر، ندادن بهانه به غرب برای افزایش تحریم‌ها هستند.

FATF، سیاسی یا کارشناسی؟

خارج شدن پاکستان از لیست خاکستری، در نشست اخیر گروه ویژه اقدام مالی مورد بررسی قرار گرفت. پاکستان ادعا کرده بود که از ۲۷ خواسته FATF 25 مورد آن را عمل کرده است و به ۱۵ رای از ۳۷ کشور صاحب رای در گروه ویژه اقدام مالی مشترک نیاز دارد، همچنین برای جلوگیری از ورود به فهرست کشورهای غیرهمکار تنها به ۳ رای مخالف احتیاج دارد. پاکستان علی‌رغم رایزنی‌های دیپلماتیک با مالزی، ترکیه و آمریکا نتوانست از لیست خاکستری خارج شود. این رویکرد صرفا نشان از سیاسی بودن این سازوکار دارد که زمینه برای مذاکره‌های بعدی را فراهم می‌کند.

لیست سیاه، سیاه نیست!

به دلیل شرایط تحریمی که آمریکا علیه ایران ایجاد کرده است، با تصویب الحاق به کنوانسیون‌های CFT و پالرمو و پذیرش کامل شرایط FATF، تغییری در روابط اقتصادی ایران نمی‌کند؛ با اضافه شدن دوباره ایران به لیست سیاه FATF، رئیس کل بانک مرکزی، دکتر عبدالناصر همتی در یادداشتی تصریح کرد: «اضافه شدن ایران به لیست سیاه تاثیری بر  تجارت خارجی و ثبات نرخ ارز ندارد». آقای دکتر روحانی نیز در جلسه هیئت دولت به سخت بودن شرایط تحریمی آمریکا در مقابل فشارهای FATF اذعان کردند.

آخرین تله‌ی آمریکایی

دولت از ابتدا برای حل مشکلات کشور، حرکت در مسیر سیاست خارجه را تنها راه‌حل می‌دانست و مشکل اقتصاد را تنها به مسائل خارجی گره می‌زد. بعد از خروج آمریکا از برجام، FATF فضای مناسبی برای تعامل با غرب بوجود آورد. اندیشکده RUSI درباره‌ی وضعیت ایران در FATF می‌گوید: «علی رغم پیشرفت کند ایران در اجرای برنامه اقدام، تعامل در رابطه با مسائل FATF نمایانگر عرصه‌ای است که امکان گفتگوی سازنده بین اروپا و بازیگران کلیدی درون ایران وجود دارد در زمانی که چنین گفتگویی نادر و کمیاب است».

آمریکا در پستوی FATF

FATF برای تکمیل اجرای برنامه‌‌ی اقدام، سه بار اقدامات مقابله‌ای خود علیه ایران را به تعویق انداخته بود. آمریکا برای تحقق اهدافی که دارد پیوسته درحال فشار به ایران برای تصویب لوایح الحاق به کنوانسیون‌های پالرمو و CFT است. در این راستا مایک پمپئو در کنفرانس خبری مشترک با هایکو ماس وزیر امور خارجه آلمان در تاریخ ۱۰ خرداد ۹۸ گفت: «ایران بطور کامل نتوانسته است تعهدات خود ذیل برنامه اقدام FATF که در سال ۲۰۱۶ پذیرفته است را تکمیل کند. به عنوان بخشی از برنامه اقدام، ایران تعهد داده است که دو کنوانسیون پالرمو و CFT را تصویب کند. همان‌طور که ما از اصلی‌ترین کشور حامی تروریسم در جهان انتظار داشتیم، آنها تصمیم گرفته‌اند که این کار را انجام ندهند. امروز من از ایران می‌خواهم که هر دو معاهده را بدون تاخیر و بدون هیچگونه حق شرطی به تصویب برساند.» این رفتار نشان از ارتباط بین گروه ویژه اقدام مالی و سیاست‌های آمریکا برای اعمال فشار حداکثری و هدفمند کردن تحریم‌های ایران دارد. هدف مهم دیگر آمریکا استفاده از ظرفیت FATF برای تعامل با ایران بود؛ با اضافه شدن ایران به لیست سیاه FATF  به تعبیری می‌توان گفت، مسیر تعامل آمریکا با ایران بسته شده است و دیگر بهانه‌ای برای مذاکره وجود ندارد. اما با این وجود، دولت دوازدهم همچنان در حال اجرای تعهدات خود ذیل برنامه اقدام FATF است که لازم است درباره آن تجدید نظر کند.

منبع : عیار آنلاین