ماتریس اولویت‌‌‌های پایداری کسب‌و‌کار
مسوولیت‌‌‌های اجتماعی و فشارهای ذی‌نفعان برای ساختن آینده‌‌‌ای سبزتر به طور جمعی، بسیاری از کسب‌و‌کارها را به سمت تدوین استراتژی‌‌‌های پایداری برده است. شرکت‌ها و کسب و کارهایی که ریشه‌‌‌دار هستند و قصد تغییر حوزه فعالیت خود را ندارند، می‌توانند فرآیند تدوین استراتژی خود را از تحلیل استراتژی فعلی و سپس تعیین اولویت‌‌‌های عملکردی شروع کنند. در این مطلب، به تعیین اولویت‌‌‌های عملکردی و شیوه طراحی یک ماتریس مادی می‌‌‌پردازیم.
به گزارش "گسترش تولید و تجارت" با این نگاه وارد بحث می‌‌‌شویم که پایداری را باید در استراتژی کسب و کار ادغام کرد و نباید آن را به عنوان یک استراتژی مجزا پیش برد. این سخن به معنای آن است که شیوه مواجهه شما با پایداری، همان شیوه برنامهریزی کسب‌و‌کارتان است. به این صورت، نخست روندهای پایداری مرتبط و ریسک‌‌‌ها و فرصت‌‌‌های مرتبط با آن را شناسایی می‌‌‌کنید.
به بیان ساده با لنز پایداری، جنبه‌‌‌های مختلف فعالیت و استراتژی خود را می‌‌‌سنجیم
کدام مسائل مادی (فیزیکی و ملموس) مسوولیت اجتماعی در صنعت/کسب‌و‌کار ما برجسته‌‌‌تر هستند؟ رقبا چه رفتاری دارند؟ چه ویژگی‌‌‌ها و رفتارهایی باعث رضایت و مشارکت مشتریان می‌شود؟ ما چگونه بهترین کارکنان خود را جذب و حفظ می‌‌‌کنیم؟ حوزه قانون‌گذاری به کدام سمت می‌‌‌رود؟ چه فناوری‌‌‌هایی ممکن است کمک کنند؟ برای رسیدن به اهدافمان فرصت همکاری با چه کسانی را داریم؟
شناسایی مولفه‌‌‌های مادی مسوولیت اجتماعی
نخستین گام در تدوین استراتژی پایداری، شناسایی و اولویت‌‌‌بندی مسائل مادی مسوولیت اجتماعی و زیست‌‌‌محیطی شرکت است. منظور از مسائل مادی، جنبه‌‌‌های فیزیکی و ملموس، به‌‌‌ویژه موارد اثرگذار در وضعیت مالی کوتاه‌مدت و بلندمدت شرکت و ذی‌نفعان آن (مانند کارکنان و جامعه) است. از جنبه دیگر، منظور از مادی همان مسائلی است که اثری ملموس بر شرکت شما دارند یا شرکت شما بر آنها اثر می‌‌‌گذارد. به عنوان مثال، یک شرکت نفت و گاز اثری ملموس و مادی بر تغییرات اقلیمی می‌‌‌گذارد، ولی تغییرات اقلیمی نیز بر شرکت اثر دارند؛ به دلیل قوانین دولتی ناظر بر میزان آلایندگی صنایع و همچنین انتظارات و شاید دادخواست‌‌‌های شهروندان. این موضوع را به وضوح در مثال شرکت نفتی شل می‌توان مشاهده کرد که در پی فشارهای ذی‌نفعان هلندی در سال ۲۰۲۱، محکوم به کاهش ۴۵ درصدی میزان انتشار گازهای گلخانه‌‌‌ای خود تا سال ۲۰۳۰ نسبت به سطح ۲۰۱۹ شد.
ایجاد یک ماتریس مادی
ماتریس مادی می‌تواند شالوده‌‌‌ای برای تدوین استراتژی پایداری شرکت باشد. این ماتریس به شکل نقشه‌‌‌ای بصری، تحلیل درونی شرکت از مسائل مسوولیت اجتماعی و زیست‌‌‌محیطی را با دیدگاه‌‌‌ها و بازخوردهای ذی‌نفعان انطباق می‌‌‌دهد. شیوه ترسیم آن به این صورت است که دو محور عمودی و افقی را مشخص می‌‌‌کنیم. محور افقی نشان‌‌‌دهنده این است که هر مساله در بازه‌‌‌ای صفر تا ۵ ساله چه میزان بر کسب‌و‌کار و عملکرد اقتصادی ما اثر می‌‌‌گذارد. در محور عمودی، میزان اهمیت مساله برای ذی‌نفعان مشاهده می‌شود. سپس هر مساله براساس این تحلیل دو‌بخشی، روی محدوده خاصی از ماتریس نشان داده می‌شود. همچنین هر مورد را می‌توان با رنگی خاص روی ماتریس مشخص کرد که نشان دهد دغدغه کدام ذی‌نفعان هستند.
تمام صفحه ماتریس به سه بخش تقسیم می‌شود که شامل اولویت بالا، اولویت متوسط و اولویت پایین است
اولویت بالا که گوشه بالا و سمت راست ماتریس می‌شود، مسائلی هستند که نه‌تنها نقش زیادی در عملکرد ۵ سال پیش‌‌‌روی شرکت خواهند داشت، بلکه ذی‌نفعان نیز نگرانی بزرگی بابت آن دارند. ممکن است برای یک شرکت خاص، تغییر اقلیم، بسته‌‌‌بندی و پسماند، آب یا اخلاقیات در زنجیره تامین در این محدوده حیاتی قرار بگیرند. در حالی که نمی‌توان سایر مسائل را کنار گذاشت، منطق حکم می‌‌‌کند که بیشترین توجه و منابع برای ارتقای این مسائل صرف شوند.
منبع: Trellis
