حمل و نقل ریلی
سوختهای فسیلی
توسعه پایدار کشور
محدودیت منابع مالی و بودجهای
مهمترین چالش بخش ریلی، محدودیت منابع مالی است
حملونقل ریلی در ایران در نقطهای ایستاده است که میتواند به یکی از موتورهای اصلی توسعه پایدار کشور تبدیل شود؛ نقطهای که در آن اقتصاد، محیطزیست و امنیت انرژی به هم گره میخورند.
فشار روزافزون بر شبکه جادهای، افزایش مصرف سوختهای فسیلی و تشدید آلودگی هوا، ضرورت توجه به ریل را بیش از گذشته آشکار کرده است
به گزارش "گسترش تولید و تجارت" کارشناسان میگویند اگر شبکه ریلی بهدرستی مدیریت و بهرهبرداری شود، قادر خواهد بود بار سنگین جابهجایی کالا و مسافر را با مصرف انرژی کمتر، ایمنی بالاتر و اثرات زیستمحیطی محدودتر بر دوش بکشد. محمد تمنایی، مجری طرح حملونقل ریلی کشور، در ارزیابی وضعیت فعلی ظرفیتهای شبکه ریلی برای جابهجایی مواد اولیه و محصولات فولادی، به وجود گلوگاههای جدی در برخی محورهای اصلی اشاره کرد و گفت که رفع این گلوگاهها یک ضرورت انکارناپذیر است، اما حتی با زیرساخت موجود نیز میتوان با اقداماتی کمهزینه و هدفمند، بهرهوری خطوط را افزایش داد و ظرفیت عملیاتی شبکه را ارتقا بخشید.
تاکید بر هدف راهبردی برنامه هفتم توسعه مبنی بر افزایش سهم حملونقل ریلی به ۳۰ درصد
تمنایی افزود: «دولت بهصورت قانونی مکلف به تحقق این هدف است. مجموعه راهآهن کشور نیز از نیروهای متخصص و مدیران توانمند برخوردار است، اما فاصله با شرایط مطلوب همچنان قابل توجه است و نیازمند اصلاحات جدی هستیم.»گفتنی است وزیر راه و شهرسازی فرزانه صادق، در اصلاحیه برنامه هفتم توسعه به مجلس، خواستار کاهش این هدف به ۲۰ درصد شده بود و رسیدن به سهم ۳۰ درصدی از بار کشور را نیازمند ۱۷ میلیارد دلار دانسته بود.
یکی از مهمترین چالشهای بخش ریلی، محدودیت منابع مالی و بودجهای است
حسن کریمنیا، کارشناس حملونقل و ترانزیت، با اشاره به تدوین طرح جامع حملونقل ریلی کشور، خاطرنشان کرد که اگرچه اولویتها بهصورت کارشناسی و شفاف مشخص شده، اما دو مشکل اساسی پابرجاست؛ نخست کمبود منابع مالی و دوم ورود پروژههای غیراولویتدار به دلیل فشارهای محلی یا وعدههای مقطعی، که با روح طرح جامع همخوانی ندارد.
راهکار اساسی، سرمایهگذاری هدفمند و جذب مشارکت واقعی بخش خصوصی در حوزه زیرساختهای ریلی است
کریمنیا عنوان کرد که در چهار دهه گذشته توسعه زیرساخت ریلی کاملاً دولتی بوده و بخش خصوصی امکان ورود موثر پیدا نکرده است. در حالی که مشارکت این بخش هم امکانپذیر و هم حیاتی است. جذابسازی سرمایهگذاری در زیرساختهای ریلی میتواند روند توسعه را بهطور چشمگیری تسریع کند، زیرا با سطح بودجه فعلی امکان جهش پایدار وجود ندارد.
مزیتهای حملونقل ریلی تنها به توسعه خطوط محدود نمیشود، بلکه در نگاه به ریل به عنوان یک سرمایه ملی نهفته است
مصرف سوخت کمتر و آلایندگی یکبیستم حملونقل جادهای، جایگاه ریل را در کاهش آلودگی هوا، صرفهجویی انرژی و افزایش پایداری نظام حملونقل برجسته میکند. این در حالی است که بیش از ۹۰ درصد جابهجایی بار و مسافر در کشور از طریق جاده انجام میشود؛ سهمی که باید بهطور جدی اصلاح شود.
با برنامهریزی منسجم، علمی و مبتنی بر دادههای دقیق، میتوان مسیر فعلی را اصلاح کرد و گامهای موثر و ماندگاری برای توسعه ریلی برداشت. شرط موفقیت نهایی، فراهمسازی بستر حضور واقعی و امن بخش خصوصی است؛ امری که میتواند تحولی پایدار و بلندمدت در شبکه ریلی کشور ایجاد کند.
آینده حملونقل ایران بیش از هر زمان دیگری به تصمیمهای هوشمندانه و رویکردهای واقعبینانه وابسته است
توسعه ریلی نه یک انتخاب لوکس، بلکه ضرورتی راهبردی برای کاهش فشار بر جادهها، مدیریت مصرف انرژی و ارتقای تابآوری اقتصادی و زیستمحیطی کشور محسوب میشود. اگر سیاستگذاریها منطبق با اسناد بالادستی و منافع بلندمدت تنظیم شود و زمینه مشارکت واقعی بخش خصوصی فراهم آید، شبکه ریلی میتواند به ستون فقرات حملونقل ایران تبدیل شود؛ نتیجهای که توسعه را از شعار به واقعیت بدل خواهد کرد.
منبع: فارس
مطالب مرتبط
