ضرورت مقابله با فرارهای مالیاتی در کشور

فرار مالیاتی یکی از چالش‌های بسیار مهم به ویژه در کشورهای در حال توسعه است. در واقع این اقدام، به عنوان جزئی از فعالیت‌های زیرزمینی یا بخش نامنظم اقتصاد شناخته شده و فعالیت‌هایی را شامل می‌شود که مالیات حقه آن‌ها پرداخت نشده است.

در این بین همواره در دولت ها و مجلس های مختلف و برنامه های توسعه ای کشور بر ضرورت جلوگیری و مقابله با فرار مالیاتی تاکید شده است و در هر دوره متولیان با انتقاد از بودجه وابسته به نفت اعلام کرده اند که باید با به حداقل رساندن فرارهای مالیاتی، بخش اعظم درآمدهای بودجه را همچون سایر کشورها از طریق مالیات تامین کرد.

میزان دقیق فرار مالیاتی در کشور چقدر است؟

درحال حاضر میزان فرار مالیاتی در کشور بر اساس گفته‌های مسئولان بین ۲۵ الی ۶۰ هزار میلیارد تومان تخمین زده شده است. در همین راستا، فرهاد دژپسند، وزیر  امور اقتصاد و دارای گفته است: «در حوزه مودیانی که فرار مالیاتی دارند برآوردها حاکی از آن است که بدون احتساب جرایم مالیاتی میزان فرار مالیاتی ۳۰ تا ۴۰ هزار میلیارد تومان باشد».

امیدعلی پارسا، رئیس سازمان امور مالیاتی هم چندی پیش در این باره گفته بود: «متاسفانه در کشور فرارمالیاتی زیاد است. در حال حاضر ۴۰ هزار میلیارد تومان در کشور فرار مالیاتی داریم». ابراهیم رئیسی، رئیس قوه قضائیه هم درباره فرار مالیاتی در ایران گفته، است: «تصور من این بود که فرارمالیاتی در کشور ما حدود ۱۰۰ هزار میلیارد تومان است».

چرایی میزان بالای فرار مالیاتی در ایران

با استناد به موارد و اعداد و ارقام مطرح شده می‌توان نتیجه گرفت، میزان فرار مالیاتی در کشور بالا است. درخصوص چرایی این موضوع به مواردی پرداخته خواهد شد که نقش بسیار مهمی در تسهیل فرار مالیاتی دارند.

کارت بازرگانی ابزار قانونی برای فرار مالیاتی

کارت‌های بازرگانی اجاره‌ای و عدم نظارت و مدیریت آن‌ها ازجمله ابزارهای تسهیل فرار مالیاتی است. درحال حاضر، فرار مالیاتی به واسطه کارت‌های بازرگانی در کشور چشم‌گیر است. با ا وجود دستورالعمل‌ها و نظارت‌های قانونی فراوان متاسفانه در چند سال گذشته کارت‌های بازرگانی به ابزاری برای قاچاق و سودجویی تبدیل شده‌اند. به طوری که در اکثر پرونده‌های کلان قاچاق رد پای کارت بازرگانی دیده می شود. سوء استفاده از کارت‌های بازرگانی به یکی از بهترین روش‌ها برای واردات کالا و کسب سودهای نجومی و در آخر هم فرار مالیاتی تبدیل شده است. بر اساس آمارها در ۲سال اخیر، ۴هزار میلیارد تومان واردات تنها به نام ۴۴کارت بازرگانی حقیقی و حقوقی ثبت شده است.

کاهش فرار مالیاتی با مالیات بر عایدی سرمایه

مالیات بر عایدی سرمایه ازجمله ابزاری تنظیمی جهت افزایش درآمدهای مالیاتی و جلوگیری از فرارهای مالیاتی است. مالیات بر عایدی سرمایه در بسیاری از کشورهای دنیا تبدیل به قانون شده است. متاسفانه در کشور ما بخش‌هایی همچون زمین، خانه، طلا، دلار و سکه تحت سوداگری قرار می‌گیرد و درآمدهای هنگفت و غیرمتعارفی را نصیب سوداگران می‌کند و علی‌رغم درآمدهای فراوان هیچگونه مالیاتی هم پرداخت نمی‌کنند.

ساماندهی حساب‌های نیابتی و اجاره‌‌ای ضرورتی راهبردی

حساب‌های نیابتی و اجاره‌ای ازجمله دیگر ابزارهای هستند که زمینه‌ساز فرارهای مالیاتی می‌باشند. درحال حاضر بنگاه‌های اقتصادی جهت عدم حسابرسی دقیق دارایی‌ها و درآمدهای سالیانه خود اقدام به اجاره حساب‌های مختلف و تراکنش بانکی می‌کنند. بررسی تراکنش های بانکی می تواند گام مهمی در جلوگیری از فرار مالیاتی باشد.

بررسی دوباره  و تجدید نظر در معافیت‌های مالیاتی

بر اساس قانون مناطق آزاد از پرداخت مالیات بر ارزش افزوه معاف هستند. از آنجا که یکی از کارکردهای اصلی اجرای قانون مالیات بر ارزش افزوده شفاف‌سازی جریان کالا و خدمات در اقتصاد است، معافیت مناطق آزاد ضربه مهلکی به این هدف وارد می‌سازد زیرا یکپارچگی زنجیره عرضه کالا و خدمات را قطع می‌کند و منجر به عدم دسترسی به اطلاعات ناشی از مبادله کالا و خدمات در بخش قابل توجهی از قلمرو جغرافیایی کشور می‌شود که به معضل فرار مالیاتی، قاچاق و پولشویی دامن می‌زند. معافیت مالیاتی هنرمندان، اتباع خارجی، کشاورزان و … ازدیگر مواردی هستند نیازمند بازنگری می‌باشند.

منبع: عیارآنلاین