کریدور حمل‌ونقل بین‌المللی شمال-جنوب (INSTC)
تجاری‌سازی
کانال سوئز
۲۵ سال تعلل در تجاری‌سازی کریدور شمال ـ جنوب
تفاهم‌نامه کریدور شمال ـ جنوب (INSTC) در سال ۲۰۰۰ میلادی میان کشورهای ایران، روسیه و هند در سن‌پترزبورگ به امضا رسیده است که این کریدور با گذشت 25 سال، در حال پیمودن پله‌های تجاری‌سازی است که تعلل در پیشبرد آن مورد انتقاد رهبری نیز قرار گرفت.
به گزارش "گسترش تولید و تجارت" ایران به دلیل موقعیت جغرافیایی بی‌بدیل خود، قادر است ارتباطی میان پنج حوضه دریایی شامل خلیج فارس، دریای عمان، دریای خزر، دریای سیاه و دریای مدیترانه برقرار کند. این ویژگی استراتژیک، دشمنان کشور را وادار کرده است تا تلاش کنند دسترسی ایران به این حوضه‌های دریایی را مسدود یا مختل نمایند. هر چند که غفلت دستگاه‌های کشور در بهره‌برداری از این موقعیت و ایجاد دسترسی این کشورها به آب‌های بین‌المللی بی‌تاثیر نبوده‌است، تحولات جهانی از جمله وقوع جنگ روسیه و اوکراین، شتاب بخش بالفعل شدن این فرصت بوده‌اند. کریدور حمل‌ونقل بین‌المللی شمال-جنوب (INSTC) یک شبکه چندوجهی به طول ۷۲۰۰ کیلومتر است که قابلیت ایجاد تحولی بزرگ در تجارت منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای میان کشورهای جنوب شرق آسیا، هند، روسیه، آسیای مرکزی، غزب آسیا، قفقاز، اروپا و حتی آفریقا را داراست.
این کریدور به طور خاص بر تحول و توسعه لجستیک و تجارت بین‌المللی تمرکز دارد و به گسترش مسیرهای همکاری اقتصادی در سراسر آن کمک می‌کند
این امر منجر به افزایش قابل توجه حجم تجارت و تقویت روابط اقتصادی نزدیک‌تر و رونق متقابل خواهد شد . مطابق نظر کارشناسان، کریدور شمال-جنوب می‌تواند تاثیر قابل‌توجهی در افزایش تبادلات تجاری بین ایران، روسیه و سایر کشورهای منطقه داشته باشد و به تحکیم روابط ژئوپولیتیک و اقتصادی بین این کشورها کمک کند که تجاری‌سازی آن تقویت همکاری‌های منطقه‌ای و کاهش وابستگی به غرب را در پی خواهد داشت.
کریدور شمال - جنوب رقیب مسیر دریایی سنتی کانال سوئز محسوب می‌شود
برای تسهیل جابجایی بار در امتداد اتصال کشورهای جنوبی به شمالی و بالعکس طراحی شده‌است که زمان و هزینه ترانزیت کالا میان آنها را کاهش می دهد. مطالعات نشان می‌دهد که این کریدور می‌تواند هزینه‌های حمل‌ونقل را به میزان ۲۵۰۰ دلار به ازای هر ۱۵ تن محموله کاهش دهد. در دیدار روز شنبه (۱۸ اسفند) مقام معظم رهبری با کارگزاران نظام، ایشان کریدور شمال-جنوب را به عنوان مثال مطرح کردند و فرمودند: «از وقتی که این فکر به ذهن ما می‌رسد، تا وقتی که تصمیم می‌گیریم این کار را انجام بدهیم، فاصله‌ی زیادی به وجود می‌آید. در حالی که گاهی اوقات این فاصله می‌تواند به یک‌دهم تقلیل پیدا کند».رهبری در ادامه افزودند: «دیر تصمیم می‌گیریم، بعد که تصمیم گرفتیم، تا شروع می‌کنیم به اجرا، باز فاصله به وجود می‌آید. خب تصمیم گرفتیم، عمل کنید دیگر. وقتی که فهمیدیم، تصمیم گرفتیم، دانستیم که این کار باید انجام بگیرد بلافاصله شروع کنیم به عمل، بعد که شروع می‌کنیم به عمل، تا گرفتن نتایج فاصله به وجود می‌آید. علت این هم عمدتاً عدم پیگیری است، عمدتاً این است».
تجاری‌سازی کریدور بین‌المللی شمال-جنوب که از مسیر ایران عبور می‌کند، نیازمند سه اقدام اصلی است
کریم محمدی، کارشناس حمل‌ونقل و ترانزیت، در این خصوص گفت : دیپلماسی فعال و جامع، تسهیل و بهینه‌سازی فرآیندهای ترانزیتی در مرزها و اجماع‌سازی میان بازرگانان برای استفاده از این کریدور.این کارشناس تاکید کرد که بدون شک، حضور و مشارکت بخش غیردولتی در بهره‌برداری و توسعه این کریدور، افق‌های روشنی را برای اقتصاد ایران فراهم خواهد کرد.
تبادل کالا میان کشورهای مرتبط با کریدور شمال-جنوب و تعاملات بانکی و بیمه‌ای آنها، زمینه‌ساز تحقق تدریجی تجاری‌سازی این کریدور و بهره‌مندی از مزایای سیاسی، اقتصادی و امنیتی آن خواهد بود
محمدی تصریح کرد که پیشبرد کلان راهبردهای کشور در حوزه کریدورها و ترانزیت، بدون فرمانده واحد فرادولتی تحقق نخواهد یافت و باید سازوکاری برای برنامه‌ریزی و اجرای اقدامات کریدوری کشور شکل بگیرد تا بتوان امنیت اقتصادی ناشی از کریدورها را مطالبه کرد.
منبع: فارس
مطالب مرتبط
