ارز ترجیحی دلیل واردات ۹۰ درصدی دانه‌های روغنی
جواد وفابخش، معاون زراعت وزارت جهاد کشاورزی درخصوص دلیل وابستگی ۹۰ درصدی دانه‌های روغنی گفت: دلیل اصلی وابستگی به روغن در کشور واردات است، زمانی که واردات ارزان صورت می‌گیرد رقابت را از تولید کنندگان داخل می‌گیرد. ارزهای ترجیحی باعث می‌شود دانه‌های روغنی ارزان وارد کشور شوند و کارخانه‌ها و واردکنندگان هم از آن استقبال بیشتری کنند.
به گزارش گسترش تولید و تجارت، واردات دانه‌های روغنی هر ساله در صدر جدول اقلام وارداتی کشور به لحاظ حجمی و ارزشی قرار دارد. دانه های روغنی به عنوان گیاهان صنعتی، به دلیل کاربرد های فراوان در تغذیه انسان و کنجاله آن در تغذیه دام و طیور و مصارف متعدد صنعتی، از جایگاه ویژه ای در بین محصولات کشاورزی برخوردارند.
در حال حاضر بیش از ۹۰ درصد میزان مصرف روغن نباتی کشور وابسته به واردات است؛ به نحوی که از کل آمار ۱۸۲۲ هزارتنی مصرف روغن نباتی کشور حدود ۱۶۸۹ هزار تن، شامل روغن و دانه های روغنی، از طریق واردات تامین می شود.
واردات ۳.۳ میلیارد دلاری دانه‌های روغنی
بررسی آمارهای واردات روغن خام و دانه های روغنی طی ۵ سال گذشته نشان می دهد میانگین ارزش واردات روغن خام در این مدت ۱.۱۶ میلیارد دلار بوده و میانگین واردات دانه‌های روغنی منتخب نیز طی همین مدت حدود ۲.۱۴ میلیارد دلار بوده است. به عبارت دیگر در مجموع کشور حدود ۳.۳ میلیارد دلار در هر سال صرف واردات روغن و دانه‌های روغنی می شود.
برنامه چهارم توسعه اولین هدف‌گذاری برای خودکفایی روغن
باتوجه به وابستگی بیش از حد کشور به واردات این محصول، طرح توسعه دانه های روغنی در قانون برنامه چهارم توسعه مورد توجه قرار گرفت. بر اساس برنامه قرار بود در پایان برنامه چهارم یعنی سال ۱۳۸۸ میزان تولید دانه های روغنی در کشور بالغ بر ۷۰ درصد از نیاز کشور به این محصولات را برطرف کند. اما در سال زراعی ۸۷-۸۸ معادل ۴۰۲ هزار تن و شامل ۱۷۶ هزار تن سویا، ۱۵۶ هزار تن کلزا، ۳۲ هزار تن کنجد، سه هزار تن گلرنگ، پنج هزار تن بادام زمینی و پنج هزار تن آفتابگردان در کشور تولید شد که فاصله فراوانی با هدف هفتاد درصدی مورد تاکید در برنامه چهارم داشت.
ارز ترجیحی دلیل واردات ۹۰ درصدی دانه‌های روغنی
۲۷ خرداد ۹۹، جواد وفابخش معاون زراعت وزارت جهاد کشاورزی درخصوص وابستگی بیش از ۹۰ درصدی کشور به واردات دانه‌های روغنی گفت: «دلیل اصلی وابستگی به روغن در کشور واردات است، زمانی که واردات ارزان صورت می‌گیرد رقابت را از تولید کنندگان داخل می‌گیرد، بنابراین کشاورزان تمایلی به تولید این محصولات ندارند». وی در ادامه افزود: «ارزهای ترجیحی باعث می‌شود که محصول ارزان‌تر وارد کشور شود و کارخانه‌ها و واردکنندگان هم از آن استقبال بیشتری می‌کنند».
به اعتقاد بسیاری از کارشناسان با یک برنامه مستمر پنج ساله به خود اتکایی نسبی تولید و با برنامه مدون ۱۰ ساله به خود اتکایی ۷۰ درصدی در تولید دانه های می‌توان رسید. تولید بذر مناسب و در اختیار کشاورزان گذاشتن، مکانیزاسیون کشاورزی، خرید تضمینی، توجیه اقتصادی خرید دانه های روغنی توسط کارخانجات ازجمله پیشنیازهای هدف‌گذاری مذکور است.
خودکفایی در تولید دانه‌های روغنی با برنامه‌ریزی ۱۰ ساله
درهمین راستا، علیرضا مهاجر، مجری طرح دانه‌های روغنی گفت: «چنانچه روند تولید دانه‌های روغنی بر اساس برنامه ریزی های انجام شده پیش رود پس از ۱۰ سال خودکفایی در تولید دانه های روغنی محقق خواهد شد». وی در ادامه افزود: « سطح زیرکشت دانه های روغنی در سال گذشته ۱۷۰ هزار هکتار بود و امسال ۲۵۰ هزار هکتار از اراضی به کشت دانه روغنی کلزا اختصاص دارد. بنابراین با توجه به روند توسعه کشت امید است سال آینده میزان تولید ۳۰ درصد افزایش یابد».
در شرایطی که شاهد تحریم‌های شدید اقتصادی علیه کشور هستیم، تعریف و طراحی استراتژی‌های سازنده با بهره وری و دستاورد‌های حداکثری، ضرورتی اجتناب ناپذیر به شمار می‌رود که کشت دانه‌های روغنی یکی از نمونه‌ها و مصادیق این طرح‌ها و استراتژی‌ها به شمار می‌رود. فعالیتی که علاوه بر تامین نیاز داخلی، کاهش واردات و وابستگی به کشور‌های دیگر را در پی خواهد داشت و به تبع آن با صرفه جویی ارزی، از ضریب فشار و اختلال در فرآیند طبیعی حرکت اقتصادی کشور کاسته می‌شود.
منبع: عیار آنلاین
