به گزارش "گسترش تولید و تجارت"، هفتاد و چهارمین نشست علمی-تخصصی با عنوان «امکان‌سنجی اتصال دریایی جنوب و شمال ایران از طریق کانال آبی» با مدیریت علمی دکتر حمیدرضا عدل؛ مشاور امور فنی-اجرایی رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور و همچنین با سخنرانی: آقایان مهندس محمّدمهدی سالاری؛ کارشناس توسعه دریامحور و  سیّد حسین هاشمی؛ عضو هیئت علمی و دانشیار گروه فناوری محیط­ زیست دانشگاه شهید بهشتی، با مشارکت جامعه علمی، پژوهشی، دانشگاهی، اندیشگاهی، صاحب­‌نظران، مدیران و کارشناسان دستگاه­‌های اجرایی ملّی و استانی به صورت مجازی برگزار شد.

در این جلسه محمد مهدی سالاری، کارشناس توسعه دریامحور گفت: در کل سه ایده برای انتقال آب از جنوب به شمال مطرح است. ایده دریاچه‌های کویری ایران که توسط هومان فرزاد در سال ۱۳۴۶ در کتاب دریاچه‌های کویری ایران مطرح شد.

طبق این طرح، آب دریای عمان به مناطق کویری ایران آورده شده است و هشت دریاچه تشکیل داده می‌شود. ایده کانال لوت که در سال ۷۱ توسط شرکت آمریکایی DuTemp به ایران داده شد. این شرکت ادعا کرده فاز اولیه این طرح در پنج سال انجام می‌شود. طبق این طرح کانال از شهرستان میناب شروع می­‌شود و تا انتهای کویر سمنان ادامه می‌یابد و بن بست خواهد بود. این ایده هم‌اکنون توسط شرکت مپنا در حال مطالعه و بررسی است.

وی ادامه داد: طرح آب‌راه جنوب شمال که همچنین این طرح در سناریوهای مختلف و به نام‌های مختلف(ایرانرود، آبراه خلیج فارس و ...) مطرح شده و تنها ایده‌ای است که یکی از سناریوهای آن مورد مطالعه جدی مهندسی قرار گرفته است. مهم‌ترین مطالعات این ایده توسط جهاد سازندگی در سال‌های ۱۳۷۴ و ۱۳۷۵ صورت گرفته است.

سالاری در خصوص سوابق بررسی ایده آبراه جنوب و شمال توسط(جهاد سازندگی) اشاره کرد و گفت: در سال ١٣٧٥ و همزمان با مطالعه طرح توسط کارشناسان داخلی، روسیه و ایران گروه کارشناسی مشترک و مجزایی را برای مطالعه مسیر آبی ایران، ایجاد کردند. کمیته داخلی سه مسیر شرقی، میانی و غربی را پیشنهاد دادند و کمیته مشترک نیز یک مسیر شرقی را معرفی کرد. در نهایت چهار مسیر مختلف در خاتمه مطالعات پیشنهاد شده که یکی از گزینه‌های مسیر شرقی، به عنوان گزینه بهینه معرفی شده است و سایر تحلیل‌های اقتصادی، اجتماعی، زیست محیطی، حمل و نقل و ... روی این مسیر انجام شد.

در ادامه سیّدحسین هاشمی؛ عضو هیئت‌ علمی و دانشیار گروه فناوری محیط­ زیست دانشگاه شهید بهشتی سخنان خود را با این پرسش آغاز کرد: طرح انتقال آب با توجه به هزینه­‌ها و آورده‌­هایی که برای کشور دارد در مقایسه با طرح‌­های جایگزین تا چه حد توجیه‌­پذیر است.

وی در ادامه با ارائه نمونه‌­هایی از میزان مصرف آب در صنعت، فضای سبز و زراعت چوب در استان اصفهان نشان داد که اولویت‌­های سرمایه‌گذاری برای بهبود و یا تغییر روش تولید و فناوری صنعت و کشاورزی در کاهش مصرف آب می­‌تواند نسبت به طرح‌­های بزرگ انتقال آب، هزینه بسیار کم‌تر و آورده بسیار بیشتری داشته باشد.

هاشمی در ادامه با ارائه آمار و اطلاعاتی در خصوص وضعیت مصرف آب در کشور در سال­‌های مختلف، تغییرات سرانه آب و تغییرات بهره‌­وری آب در کشور به لزوم تغییر رویکرد در حوزه مصرف آب تاکید داشتند.

عضو هیئت‌علمی دانشگاه شهید بهشتی خاطر نشان کرد: تا زمانی که مصرف درستی از آب به‌ویژه در بخش کشاورزی صورت نگیرد اجرای طرح‌­های انتقال آب کمکی به بهبود وضعیت آب مناطق خشک نمی‌­کند.

وی در نهایت به نقش رویکرد دانش بنیان در مصرف آب بخش­‌های کشاورزی، صنعت و خانگی برای تغییر الگوی مصرف و سرمایه‌­گذاری در این فرابخش به جای سرمایه‌­گذاری در طرح‌­های انتقال آب تاکید داشت.

در ادامه نشست نیز چند تن از متخصصین و حاضرین در جلسه به بیان دیدگاه‌های کارشناسانه و فنی خود پرداختند. در نهایت دکتر عدل در جمع‌بندی جلسه پیشنهاد انجام ارزیابی راهبردی محیط زیست(SEA) قبل از ورود به مرحله امکان‌سنجی مطرح نمودند. لازم به ذکر است این مرکز با برگزاری سلسله نشست‌های تخصصی به دنبال فراهم ساختن زمینه لازم برای برخورداری از ظرفیت صاحب‌نظران، برقراری ارتباط علمی با دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی و دریافت دیدگاه‌های متنوع صاحب‌نظران است.

این نشست علمی-تخصصی توسط دفتر آموزش و ترویج مرکز پژوهش‌های توسعه و آینده‌نگری، طبق برنامه منظم هفتگی در روز چهارشنبه ۲۱ اردیبهشت ماه سال جاری برگزار شد./ایسنا