گیلان فراتر از مثلث گردشگری
بهار با نوروز تازهتر می شود و گیلان نیز همواره همایشی است نو از گیراییها و گونههای متعدد گردشگری که اگر چه طبیعت گردی (اکوتوریسم) سرآمد آنهاست اما سالهاست میلیونها گردشگر در حضور نوروزی خویش تنها به مثلث ماسوله، قلعه رودخان و موزه میراث روستایی بسنده میکنند حال آنکه اینها گیلان است اما تمام آن نیست.

به گزارش "گسترش تولید و تجارت" بر اساس گزارش ستاد هماهنگی خدمات سفر طی نوروز سال گذشته از ۲۵ اسفندماه تا ۲۲ فروردین ماه ۱۱ میلیون و ۵۹۰ هزار و ۷۷۴ نفر به گیلان سفر کردند که شهر تاریخی ماسوله، قلعه رودخان و موزه میراث روستایی به عنوان شناخته شدهترین مقاصد گردشگری بار دیگر رتبه نخست بازدیدکنندگان نوروزی را به خود اختصاص داد.
گیلان نیازمند مدیریت سفر
واژه شمال اگر چه روزگاری به تنهایی تداعی حس خوشایند شالی، جنگل، دریا، عطر خوش هیزم و باران در هیاهوی شکفتن پامچالها بود اما امروز در هجوم تغییرات میرود تا یادآور ترافیک مارپیچ شمال در اذهان ماندگار شود تا جایی که این روند در تعطیلاتی چون نوروز شوکی مهیب بر گردشگران و مردم استان وارد میکند بطوریکه کارشناسان توزیع و مدیریت سفر را مطرح میکنند.
پژوهشگر گردشگری: در بحث مدیریت سفر، توزیع گردشگر بسیار مهم است؛ بطوریکه در توزیع سفر و توزیع گردشگری می بایست مقاصد جدید معرفی شود
فرزاد رشیدی پژوهشگر حوزه گردشگری، توزیع گردشگر را برای جلوگیری از هجوم مسافر به یک یا چند نقطه، بسیار حائز اهمیت میداند و میگوید: در بحث مدیریت سفر، توزیع گردشگر بسیار مهم است؛ بطوریکه در توزیع سفر و گردشگری باید مقاصد جدید معرفی شود.
وی ادامه می دهد: کشور ما و استان گیلان مقاصد گردشگری را باید افزایش دهد تا توزیع مناسبتری صورت گیرد؛ هم در سطح کشور که فشار سفر بر مناطق شمالی کمتر شود و هم در خود استانهای شمالی باید مقاصد گردشگری جدید معرفی شود که بار سفر بر یک یا چند مکان متمرکز نشود.
تجربه نزدیک به ۹۰ میلیون نفر شب اقامت در گیلان
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گیلان با بیان اینکه بنا بر آخرین آمار گیلان تا پایان دیماه نزدیک به ۸۱ میلیون نفر ورودی و حدود ۸۹ میلیون نفر شب اقامت را ثبت و تجربه کرده است، میگوید: این استان به عنوان یکی از مقاصد مهم گردشگری کشور مطرح است و این موضوع اگرچه همواره فرصتی برای استان بوده و هست اما هدایت گردشگران مقوله ای است که باید به صورت جدی مورد توجه قرار گیرد.
ولی جهانی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا می افزاید: اگر قبلا تنها چند شهرستان استان مقصد سفر بود اینک ۱۷ شهرستان گردشگر پذیر شده و ماسال در این میان پیشرو است اما تاسیسات گردشگری استان جوابگوی این حجم از گردشگر نیست و به یقین این میزان استقبال از سفر به گیلان باید هدایت شود.
مدیرکل گردشگری گیلان: ۱۷ شهرستان گیلان گردشگر پذیر شده و ماسال در این میان پیشرو است اما تاسیسات گردشگری استان جوابگوی این حجم از گردشگر نیست و به یقین این میزان استقبال از سفر به گیلان باید هدایت شود
وی از رسانهها خواست تا در آستانه نوروز ۱۴۰۴ تنها به معرفی چند نقطه اکتفا نکرده و همگام با برنامه های این اداره کل ظرفیتهای متعدد گردشگری شهرستانهای استان را به گردشگران معرفی کنند.
گردشگری روستایی (Rural tourism )
بنا به تحقیق پژوهشگران اگر بخواهیم از گردشگری روستایی تعریف معینی ارائه دهیم، تصمیم به کار غیرممکنی گرفتهایم زیرا هنوز تعریف دقیق و واحدی از این گردشگری بین کشورها وجود ندارد. همچنین در نواحی روستایی انواع مختلف گردشگری امکان پذیر است و در گیلان تک، تک روستاها با داشتههای فرهنگی، تولیدات صنایع دستی و کشاورزی جاذبهای گردشگری هستند.
گیلان بهشت گردشگری ایران
وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در سفر اسفندماه خود به گیلان این استان را بهشت گردشگری ایران خواند و گفت: در گردشگری سه مفهوم جذابیت، امنیت و زیرساخت مطرح است؛ گیلان همه شاخههای گردشگری را در خود جای داده و می توان گفت این استان بهشت گردشگری ایران زمین است.
سید رضا صالحی امیری افزود: گردشگری روستایی و بومگردی یکی از شاخصههای استان است زیرا روستاهای گیلان هم جسم دارد و هم روح و در همه آنها چشمههای فرهنگ و هنر جریان دارد؛ همه روستاهای ایران چشمههای فرهنگ، خلاقیت، خوراک، لباس و هنر بوده و روح انسانی در آنها بیدار است و با انسان ارتباط برقرار می کند.
ارده یکی از روستاهایی است که برای نمونه میتوان معرفی کرد
بر بلندای ارتفاعات شمال و در گذر از ییلاق «دوران» شهرستان رضوانشهر در غرب گیلان روستایی است به نام ارده که مردمانش با فهم نغمه پرندگان به استقبال نوروز می روند و همچنان میراثدار دیرینهای کهن به نام نوروزخوانی هستند. روستای ارده، همان جایی است که طبیعتش فیلم سینمایی "به رنگ خدا" مجید مجیدی را رقم زد و "محمد" پسر روشندل این فیلم نغمه پرندگان و آواز دارکوب را می فهمید اما با حضور در جمع مردمان این سرزمین، می فهمیم که این خصیصه تنها ویژگی محمد نیست بلکه همه مردمان این سرزمین آوای پرندگان را می فهمند و با فهم نغمه اینان به استقبال نوروز می روند.
ییلاق دوران را همراه با خروش طبیعت پشت سر گذاردیم و تا ارتفاع جنگل های شمال در پی شنیدن آوایی کهن، شیب تند روستای ارده را رو به بالا طی کردیم و در نشیب راه، مردمان روستا با لباس های محلی برآمده از شکنج و رنج طبیعت به استقبال آمدند و نوایی از دور به گوش می رسید که زنان روستا سرخوشانه و کیفناک گفتند: نوروزنامه خوانان نوایی (منظور، فرزندان خاندان نوایی است که نوروزخوانی می کنند) هستند.هو هوی باد در لابلای شاخسار درختان انبوه ارده می پیچید و صدای پسران نوایی هر لحظه نزدیکتر می شد و چنین می خواندند: بهار آمد، بهار آمد همه گل ها شکفته / سر هر شاخه گل، بلبل نشسته / مبارک بادتون، نو سالتون باشد مبارک / به حق حرمت سوره تبارک . روستا با کوچه باغی پر از سایه سار درختان جنگلی، عطر نان تازه جسته از تنورهای داغ و هر لحظه بوی دود بیشتر و صدای برههای در انتظار شیر مادر و گوسفندان در انتظار علفهای تازه، نزدیکتر میشود.
زنان محلی در حالی که دامن هایشان را قدری بالاتر گرفتهاند تا چین رنگین آن بر زمین خاکی کشیده نشود؛ پر خروش از حضور گردشگران بسیار داخلی و خارجی در این روستا برایمان می گویند و همزمان ما را به گوش سپردن آواز پرندگان فرا می خوانند و می گویند: خوب گوش کنید، کوکو می خواند؛ پرنده ای که فقط سه ماه در سال می خواند و مابقی فصل ها زبان به کام می گیرد و سکوت می کند، شروع خواندن این پرنده از اوایل اسفند است و آوایش آغازی برای نوروز خوانی.
گردشگری روستایی (Rural tourism )
بنا به تحقیق پژوهشگران اگر بخواهیم از گردشگری روستایی تعریف معینی ارائه دهیم، تصمیم به کار غیرممکنی گرفتهایم زیرا هنوز تعریف دقیق و واحدی از این گردشگری بین کشورها وجود ندارد. همچنین در نواحی روستایی انواع مختلف گردشگری امکان پذیر است و در گیلان تک، تک روستاها با داشتههای فرهنگی، تولیدات صنایع دستی و کشاورزی جاذبهای گردشگری هستند.
وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در سفر اسفندماه خود به گیلان این استان را بهشت گردشگری ایران خواند و گفت: در گردشگری سه مفهوم جذابیت، امنیت و زیرساخت مطرح است؛ گیلان همه شاخههای گردشگری را در خود جای داده و می توان گفت این استان بهشت گردشگری ایران زمین است.
سید رضا صالحی امیری افزود: گردشگری روستایی و بومگردی یکی از شاخصههای استان است زیرا روستاهای گیلان هم جسم دارد و هم روح و در همه آنها چشمههای فرهنگ و هنر جریان دارد؛ همه روستاهای ایران چشمههای فرهنگ، خلاقیت، خوراک، لباس و هنر بوده و روح انسانی در آنها بیدار است و با انسان ارتباط برقرار می کند. ارده یکی از روستاهایی است که برای نمونه میتوان معرفی کرد.
بر بلندای ارتفاعات شمال و در گذر از ییلاق «دوران» شهرستان رضوانشهر در غرب گیلان روستایی است به نام ارده که مردمانش با فهم نغمه پرندگان به استقبال نوروز می روند و همچنان میراثدار دیرینهای کهن به نام نوروزخوانی هستند.
روستای ارده، همان جایی است که طبیعتش فیلم سینمایی "به رنگ خدا" مجید مجیدی را رقم زد و "محمد" پسر روشندل این فیلم نغمه پرندگان و آواز دارکوب را می فهمید اما گروه ایرنا در پی تهیه مجموعه گزارش های "گیلان؛ مقصدی نو برای نوروز" با حضور در جمع مردمان این سرزمین، دانست که این خصیصه تنها ویژگی محمد نیست بلکه همه مردمان این سرزمین آوای پرندگان را می فهمند و با فهم نغمه اینان به استقبال نوروز می روند.
ییلاق دوران را همراه با خروش طبیعت پشت سر گذاردیم و تا ارتفاع جنگل های شمال در پی شنیدن آوایی کهن، شیب تند روستای ارده را رو به بالا طی کردیم و در نشیب راه، مردمان روستا با لباس های محلی برآمده از شکنج و رنج طبیعت به استقبال آمدند و نوایی از دور به گوش می رسید که زنان روستا سرخوشانه و کیفناک گفتند: نوروزنامه خوانان نوایی (منظور، فرزندان خاندان نوایی است که نوروزخوانی می کنند) هستند.
هو هوی باد در لابلای شاخسار درختان انبوه ارده می پیچید و صدای پسران نوایی هر لحظه نزدیکتر می شد و چنین می خواندند: بهار آمد، بهار آمد همه گل ها شکفته / سر هر شاخه گل، بلبل نشسته / مبارک بادتون، نو سالتون باشد مبارک / به حق حرمت سوره تبارک ...
روستا با کوچه باغی پر از سایه سار درختان جنگلی، عطر نان تازه جسته از تنورهای داغ و هر لحظه بوی دود بیشتر و صدای برههای در انتظار شیر مادر و گوسفندان در انتظار علفهای تازه، نزدیکتر میشود.
زنان محلی در حالی که دامن هایشان را قدری بالاتر گرفتهاند تا چین رنگین آن بر زمین خاکی کشیده نشود؛ پر خروش از حضور گردشگران بسیار داخلی و خارجی در این روستا برایمان می گویند و همزمان ما را به گوش سپردن آواز پرندگان فرا می خوانند و می گویند: خوب گوش کنید، کوکو می خواند؛ پرنده ای که فقط سه ماه در سال می خواند و مابقی فصل ها زبان به کام می گیرد و سکوت می کند، شروع خواندن این پرنده از اوایل اسفند است و آوایش آغازی برای نوروز خوانی.
خصیل دشت" نمونه ای از طبیعت گردی (Ecotourism)
در جوامع مدرن شکوه طبیعت یکی از فضاهایی است که انسان را از اشتغالات روزانه خلاص میکند؛ ایران از لحاظ تنوع محیطهای طبیعی جزو کشورهای اول دنیاست و گیلان با جنگل و باران، خروش رود، غلغله رنگ پامچال ها، غوغای روز و شب و امواج دریا یکی از استانهایی است که اکوتوریسم یا طبیعت گردی ویژگی بارز آن است و خصیل دشت املش نمونه ای برای این شاخه از گردشگری است.
آنانی که اشتیاق فراز دارند در «خصیل دشت» بر فراز ابرها خواهند ایستاد و این نه یک قطعه ادبی بلکه واقعیتی است که برای ادراکش باید به گیلان سفر کرد.
خصیل دشت گیلان در حوزه طبیعی کوهستان واقع شده و برای سفر به آن باید رشت را به سمت شرق و به قصد شهرستان املش طی کرده و پس از طی ۷۵کیلومتر به بخش رانکوه، دهستان کجید و منطقه ییلاقی خصیل دشت می رسیم. املش در منطقه کوهپایه ای واقع شده و شلمان رود این شهر را به ۲ قسمت تقسیم می کند و قسمت اعظم زمینهایش زیر کشت چای است.
سه شنبه بازار املش نمونه کاملی از بازارهای سنتی گیلان است
گلستان سرا رانکوه، چشمه آب معدنی لوزان، یخچال طبیعی ملجا دشت، تالاب زربیجار، پارک قدیمی گلستان، منطقه کوهستانی جنگلی هلودشت و ... دیگر گیرایی های املش است.
جشن نوروز هماره زمانه سفر بوده و در دنیای امروز که حتی فلسفه و تاریخ هم به نوعی با گردشگری مرتبط شده است و سهم بزرگی از فرهنگ و اقتصاد را به خود اختصاص داده است، گیلان با همه ظرفیت هایش در انواع سیاحت گردی بناست شوقی تازه برای آنانی باشد که این استان را در صدر لیست سفرهای خود قرار دادهاند و اینها جلوه ای اندک از این جاذبه ها و ظرفیت هاست.
منبع: ایرنا