به گزارش "گسترش تولید و تجارت"، تورم همچنان رو به افزایش است و قیمت‌ها در برخی از اقلام خوراکی فراتر از حد بحرانی قیمت‌ها قرار دارند. آن‌طور که از گزارش‌های رسمی برمی‌آید، اقلام زیادی از حد بحرانی قیمت‌ها فراتر رفته‌اند و مرغ ماشینی و تخم‌مرغ هم جز آنهاست. حتی گفته می‌شود برخی از کالاها در امتداد روند صعودی ماه قبل مشاهده می‌شود و افزایش مجدد قیمت این کالاها دور از انتظار نیست.

آنچه در تحلیل بازار مرغ و تخم‌مرغ می‌توانم بگویم این است که کالاهایی مثل مرغ و تخم‌مرغ تابعی از عرضه و تقاضا هستند. یعنی رابطه‌ای باقیمت تمام شده ندارند. به عبارتی اگر قیمت تمام شده مرغ کیلویی 10 هزار تومان باشد، در شرایط کمبود، همین کالا در بازار قیمتش به 20 هزار تومان می‌رسد. برای این مشکل هم باید میزان نیاز کشور تامین شود. اگر این نیاز به‌ اندازه کافی تامین شود و عرضه و تقاضا به تعادل برسند، قیمت‌ها به واقعیت و همان قیمت تمام‌  شده‌شان نزدیک می‌شوند. یعنی قیمتی که در آن مرغدار به‌اندازه حداقلی سود ببرد و مصرف‌کننده هم راضی باشد.

واقعیت این است که در طول 20 سال گذشته این مسئله عرضه و تقاضا در اختیار بخش خصوصی و در واقع بازار بوده و کسی هم دخالت نمی‌کرده است. به‌این‌ترتیب بازار خودش را تنظیم می‌کرده و همیشه حداقل قیمتی هم وجود داشته است. اما حالا چند سالی است دولت وارد میدان شده، در قیمت‌ها دست‌برده و روش‌های توزیع را تغییر داده و میزان تولید را به‌هم‌ریخته و عرضه مواد اولیه را دست گرفته، بازار هم بهم ریخته است.

برای این که این مشکلات حل شود باید نظم در تولید و مواد اولیه وجود داشته باشد. نظم در تولید هم به این معنی است که اگر به هر دلیلی کمبود مواد اولیه رخ داد و گله‌های مولد حذف شود، دیگر نمی‌توان در عرض مدتی کوتاه جوجه‌ های یک‌ روزه را دوبرابر کرد. مانند همان اتفاقی که چند سال پیش رخ داد و جوجه‌ های یکروزه معدوم شدند و چند ماه بعد، بازار منفجر شد.

مواد اولیه هم باید به‌گونه‌ای باشد که با نظم به دست مرغدار برسد. تامین مواد اولیه قبلاً آزاد بود. تقریباً از سال 77 تا 98، همه چیز در این بخش آزاد بود. واردات آزاد و در دست بخش خصوصی بود. بازار به بهترین شکل پیش می‌رفت و دیدیم که گرانی‌ای هم رخ نداد. اما از وقتی دولت دخالت کرد این مشکلات در همه زمینه‌های قیمت، تولید و عرضه و تقاضا هم به وجود آورد./اتاق بازرگانی تهران