ریل، ناجیِ بنادر ایران:
رشد ۱۴ درصدی حمل ریلی بار؛ راهکارِ کم‌هزینه و سبزِ راه آهن برای تخلیه بنادر
سهم حمل و نقل ریلی در جابه‌جایی بار از بنادر کشور در سال ۱۴۰۳ با رشد ۱۴ درصدی به هشت درصد رسیده است. این موفقیت که در پنج ماهه ابتدایی سال حاصل شده، نشان‌دهنده نقش فزاینده راه‌آهن در کاهش بار ترافیکی جاده‌ها، تخلیه بنادر و دستیابی به اهداف برنامه هفتم توسعه است.
۱.رشد ۱۴ درصدی سهم ریل؛ گامی بلند در جهت رونق بنادر و حمل و نقل
به گزارش "گسترش تولید و تجارت" مدیرکل بازرگانی راه‌آهن، عابدین هادی‌نژاد، با اعلام خبر افزایش ۱۴ درصدی سهم حمل و نقل ریلی در جابه‌جایی بار بنادر، از ۷.۳ درصد در سال ۱۴۰۳ به هشت درصد در پنج ماهه ابتدایی امسال خبر داد. این رشد، نشان‌دهنده بهبود عملکرد راه‌آهن در انتقال حجم عظیمی از کالا، که بالغ بر سه میلیون و ۶۰۰ هزار تن در این مدت بوده، و افق روشنی برای افزایش سهم ریلی به ۲۵ درصد پیش‌بینی شده در برنامه هفتم توسعه است.
۲. سرعت و کارایی؛ مزیت رقابتی قطارهای باری نسبت به کامیون
هادی‌نژاد با اشاره به سرعت سیر قطارهای باری که در حال حاضر به ۳۱.۳ کیلومتر بر ساعت رسیده، به مقایسه این آمار با حمل و نقل جاده‌ای پرداخت. وی تاکید کرد: “یک کامیون با ظرفیت ۲۰ تا ۲۵ تن، دو روز زمان برای رسیدن به بندر شهید رجایی نیاز دارد، در حالی که یک قطار باری با ۵۰ واگن، هر کدام ۶۸ تن ظرفیت، می‌تواند از بندر خشک آپرین در تهران، این مسیر را در کمتر از سه روز، یعنی حدود ۴۹ ساعت، طی کند.” این تفاوت فاحش در زمان، قدرت مانور بالای ریل را به نمایش می‌گذارد.
۳. برنامه محوری در سیر قطارهای باری؛ از گل‌گهر تا بندر امام خمینی (ره)
مدیرکل بازرگانی راه‌آهن با تاکید بر برنامه محور بودن قطارهای باری، به سیر منظم آن‌ها از بنادر شهید رجایی و امام خمینی (ره) اشاره کرد. وی به عنوان نمونه، فعال بودن چهار رام قطار برنامه‌ای از معدن گل‌گهر به مقصد بندر شهید رجایی را در شبکه ریلی ذکر کرد. همچنین، در دوران جنگ تحمیلی، ارسال قطارهای حاوی غلات به مقصد مورد نظر در بندر امام خمینی (ره) در مدت ۱۲ روز، نشان‌دهنده ظرفیت بالای راه‌آهن در شرایط ویژه است.
۴. مشارکت بخش خصوصی و تشکیل قطارهای کامل؛ گامی به سوی توسعه
به منظور تسهیل مشارکت بخش خصوصی در حمل و نقل ریلی، تشکیل قطارهای کامل برای حمل برنامه محور بار در دستور کار راه‌آهن قرار گرفته است. این اقدام، علاوه بر افزایش بهره‌وری، فرصت‌های جدیدی را برای سرمایه‌گذاری در این حوزه ایجاد خواهد کرد.
۵. حمل انبوه بار؛ راهکار تخلیه بنادر و کاهش دپوی کالا
با هر قطار، امکان حمل ۲۴۰۰ تا ۴۰۰۰ تن بار وجود دارد که این خود کمک شایانی به تخلیه بنادر و انتقال بار دپو شده از بنادر به داخل سرزمین محسوب می‌شود. این امر در روان‌سازی چرخه تجارت و کاهش هزینه‌های لجستیکی تاثیر بسزایی دارد.
۶. سبز، ایمن و اقتصادی؛ مزایای زیست‌محیطی و سوختی حمل و نقل ریلی
حمل و نقل ریلی به عنوان یک روش حمل و نقلی ایمن و سبز شناخته می‌شود و نقش ویژه‌ای در جلوگیری از آلایندگی محیط زیست ایفا می‌کند. هادی‌نژاد با اشاره به مصرف سوخت، بیان کرد: “در حمل و نقل جاده‌ای، ۱۹ برابر روش ریلی مصرف سوخت وجود دارد؛ به طوری که هر تن کیلومتر بار در جاده ۳۲.۳ سی‌سی سوخت مصرف می‌کند، در صورتی که این رقم در ریل تنها ۳.۲ سی‌سی است.” این تفاوت چشمگیر، مزیت اقتصادی و زیست‌محیطی حمل ریلی را برجسته می‌سازد.
۷. اتصال کریدورها؛ نقشه راه حمل و نقل ریلی در آینده
پروژه اتصال کریدورهای شمال به جنوب و شرق به غرب با اتصال ریل به بنادر، افق روشنی را برای توسعه حمل و نقل کشور ترسیم می‌کند. این کریدورها، نقش حیاتی در تسهیل تجارت و اتصال بازارهای منطقه‌ای و جهانی خواهند داشت.
