سرآغاز عصر جدید فناوری در ایران با نسخه آزمایشی سکوی ملی هوش مصنوعی
ایران با رونمایی از نسخه آزمایشی سکوی ملی هوش مصنوعی، گامی بلند در مسیر توسعه فناوریهای پیشرفته برداشته است. این سکو که با حمایت معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانشبنیان ریاست جمهوری طراحی شده، قرار است تا سال ۱۴۰۴ به نسخه نهایی خود برسد و تحولی بنیادین در زیرساختهای دیجیتال کشور ایجاد کند.

به گزارش "گسترش تولید و تجارت" نخستین دموی سکوی ملی هوش مصنوعی ایران در هفته پیش رو رونمایی میشود. این سکو که بر حوزه پزشکی و تشخیص متمرکز است، قرار است تا نسخه آزمایشی آن عرضه و نسخه نهایی آن در شهریور ۱۴۰۴ آماده بهرهبرداری شود.
راهاندازی اولین فارم GPU کشور گام دیگری برای توسعه فناوری های هوش مصنوعی است. طبق برنامهریزیها، این فارم در اواخر فروردین یا اوایل اردیبهشت سال آینده راهاندازی خواهد شد. راهاندازی این مرکز، تمامی نیازهای زیرساختی کشور در حوزه هوش مصنوعی را برآورده خواهد کرد.
سکوی هوش مصنوعی (AI Platform) محیطی است که ابزارها، فناوریها و زیرساختهای لازم برای توسعه، آموزش، استقرار و مدیریت مدلهای هوش مصنوعی و یادگیری ماشین را فراهم میکند. این سکوها به افراد، کسبوکارها و سازمانها کمک میکنند تا فرایندهای مرتبط با هوش مصنوعی را بهینهسازی و ساده کنند.
اجزای اصلی یک سکوی هوش مصنوعی شامل این موارد میشود:
سکوهای هوش مصنوعی کاربردهای متنوعی در حوزههای مختلف دارند که از جمله آنها به میتوان به این موارد اشاره کرد:
توسعه سکوهای هوش مصنوعی موجی کاهش زمان و هزینه توسعه، افزایش دقت و کارایی مدلها، دسترسی آسان به منابع محاسباتی ابری و امکان همکاری تیمی بین افراد و سازمانها را فراهم میکند. از این رو این سکوها نقش کلیدی در تسریع استفاده از هوش مصنوعی در صنایع مختلف ایفا میکنند و بهویژه در ایران، با توجه به توسعه «سکوی ملی هوش مصنوعی» میتوانند زمینهساز پیشرفتهای علمی و اقتصادی باشند.
همچنین توسعه سکوهای هوش مصنوعی نیازمند ترکیبی از زیرساختهای قوی، نیروی انسانی متخصص و حمایتهای سازمانی و قانونی است. با توجه به پیچیدگی این فرآیند، همکاری بین دولت، صنعت و دانشگاهها میتواند نقشی کلیدی در موفقیت این پروژهها ایفا کند. از این رو توسعه این پلتفرمها نیاز به زیر ساختهایی همچون «پیشنیازهای فنی و زیرساختی»، «پیشنیازهای انسانی و مهارتی»، «پیشنیازهای سازمانی و حقوقی» و «پیشنیازهای تحقیقاتی و نوآورانه» دارد.
ولی در شرایطی که زیر ساختهای پردازشی و دادههای وسیع محدود باشد، سکوهای هوش مصنوعی هم میتوانند کاربردهای متنوعی داشته باشند، اما این کاربردها محدودتر و به مسائلی خاصتر معطوف خواهند بود. در این شرایط، استفاده از روشها و فناوریهایی که وابستگی کمتری به دادههای بزرگ یا منابع محاسباتی وسیع دارند، در اولویت قرار میگیرد.
با توسعه این سکوی بومی باید منتظر باشیم و ببینیم که آیا سازمانها و دستگاهها برای به اشتراک گذاری دادهها به منظور توسعه مدلهای هوشمند گام بر میدارند یا خیر.
مهمترین سکوهای هوش مصنوعی در دنیا
در سطح جهانی، شرکتها و سازمانهای متعددی سکوهای پیشرفته هوش مصنوعی را توسعه دادهاند که هرکدام ویژگیها و قابلیتهای منحصربهفردی دارند. در ادامه، برخی از مهمترین سکوهای هوش مصنوعی دنیا معرفی میشوند:
نام سکو :GoogleAI Platform (Vertex AI)
شرکت توسعه دهنده ؛ گوگل
کاربرد؛ تحلیل دادهها، پردازش زبان طبیعی (NLP) و بینایی کامپیوتر
ویژگی ؛ ابزارهایی برای توسعه، آموزش و استقرار مدلهای هوش مصنوعی ، پشتیبانی از چارچوبهایی مانند TensorFlow
یکپارچگی با Google Cloud برای مدیریت دادهها و منابع
نام سکو : AWS AI/ML (Amazon Web Services)
شرکت توسعه دهنده ، آمازون
کاربرد؛ تحلیل پیشرفته، خدمات مشتری و اتوماسیون کسبوکار
کاربرد ؛ ارائه سرویسهای مختلف یادگیری ماشین مانند Amazon SageMaker
ابزارهایی برای ساخت، آموزش و استقرار مدلها
خدمات پیشساخته مانند تشخیص گفتار، ترجمه و تحلیل احساسات
نام سکو MicrosoftAzure AI
شرکت توسعه دهنده : مایکروسافت
ویژگی : اتوماسیون، سلامت و پیشبینی در کسبوکار
کاربرد :ابزارهای پیشرفته برای تحلیل داده، یادگیری ماشین و NLP
یکپارچگی با دیگر محصولات مایکروسافت مانند Office و Dynamics
خدمات ابری مقیاسپذیر
نام سکو : IBM Watson
شرکت توسعه دهنده : IBM
کاربرد: تحلیل دادههای بزرگ، مشاوره دیجیتال و بهبود خدمات مشتری
ویژگی :متمرکز بر پردازش زبان طبیعی (NLP) و تحلیل داده
متمرکز بر پردازش زبان طبیعی (NLP) و تحلیل داده
ابزارهایی برای استخراج دانش از دادههای ساختاریافته و غیرساختاریافته
قابل استفاده در حوزههای پزشکی، حقوقی و خدمات مالی
نام سکو : OpenAI
شرکت توسعه دهنده : OpenAI
کاربرد: تولید متن، ترجمه، چتباتها و سیستمهای خودکار پاسخگویی
ویژگی: مدلهای پیشرفته مانند GPT (مدلهای زبانی بزرگ) و DALL-E (مدلهای تولید تصویر)
تمرکز بر پردازش زبان طبیعی، تولید محتوا و بینایی کامپیوتر
نام سکو: Baidu AI
شرکت توسعه دهنده : بایدو (چین)
کاربرد: سیستمهای جستجو، خودروهای خودران و تشخیص صد
ویژگی: تخصص در پردازش زبان چینی، بینایی کامپیوتر و خودروهای خودران
ارائه خدمات ابری هوش مصنوعی
نام سکو: Hugging Face
شرکت توسعه دهنده : (استارتاپ فرانسوی-آمریکایی)Hugging Fac
کاربرد: چتباتها، ترجمه ماشینی و تحلیل متون
ویژگی: تمرکز بر پردازش زبان طبیعی و یادگیری عمیق
ارائه مدلهای پیشساخته مانند Transformers
جامعه باز و ابزارهای رایگان برای توسعهدهندگان
رونمایی از سکوی ملی هوش مصنوعی ایران، نقطه عطفی در مسیر تحقق استقلال فناورانه کشور است. این اقدام نه تنها زیرساختهای لازم برای تحول دیجیتال را فراهم میکند، بلکه نشاندهنده عزم ایران برای رقابت در عرصه جهانی فناوری است، ولی یادمان باشد در این مسیر بیش از هر زمان دیگری نیازمند کار تیمی، همکاری میان سازمانها و دستگاهها و حاکمیت دادهها داریم.
منبع: ایسنا