به گزارش "گسترش تولید و تجارت" ، وضعیت پر تلاطم و ناپایدار قیمت نهاده‌های دامی در چند ماه گذشته، افزایش قیمت گوشت مرغ و تخم مرغ را به همراه داشته است. درحال حاضر کنجاله ۵ برابر قیمت مصوب خود به مرغداران فروخته می‌شود. قیمت سایر نهاده‌های دامی هم افزایش چند صد درصدی را داشته است.‍ به اعتقاد بسیاری از کارشناسان، انحصار در واردات و فساد در شبکه توزیع ازجمله مهمترین دلایل آشفتگی بازار نهاده‌های دامی است. موضوعی که محمود واعظی، رئیس دفتر رئیس جمهور درباره آن گفت: «متاسفانه شبکه توزیع و افرادی که کالا وارد می کنند با دلال بازی واسطه گری‌های متعدد باعث شده اند قیمت کالایی که با ارز ۴۲۰۰ تومانی وارد می شود افزایش یابد».

شفاف‌سازی توزیع نهاده‌های دامی

در کنار این موضوع عدم نظارت بر توزیع هم مزید بر علت شده و نهاده‌ها  به جای مدیریت در سامانه بازارگاه وزارت جهاد کشاوزری در انبارهای شخصی و بازار سیاه تعیین و تکلیف می‌شوند. این اتفاق نارضایتی مرغداران را به دنبال داشته، چراکه زمینه‌ساز افزایش چندبرابری قیمت نهاده‌های دامی در بازار شده است. درهمین راستا، مرغداران به دنبال شفاف سازی توزیع از سوی وزارت جهاد کشاوزری هستند و اعتراض دارند که چرا فهرست شفافی را که مشخص می‌کند نهاده ها به کدام تولیدکنندگان و شرکت‌ها و به چه  میزان داده شده است منتشر نمی شود.

ایران جزو بزرگترین واردکننده‌های نهاده‌های دامی

ایران جزو بزرگترین وارد کنندگان  نهادهای دامی است و بیش از ۷۰ درصد خوراک دام مورد نیاز کشور را وارد می کند به همین دلیل قیمت های داخل به راحتی قابل کنترل نیست، و از آنجایی که قیمت محصولات پروتئینی مانند گوشت، مرغ و تخم مرغ تا ۷۰ درصد وابسته به خوراک دام و طیور است، هر گونه نوسان قیمت در بازار باعث افزایش قیمت اینگونه محصولات می شود. به عنوان مثال به رغم اینکه طبق گفته دامداران مازاد تولید وجود دارد اما قیمت گوشت گوسفندی از کیلویی ۱۰۰ هزار تومان پایین نمی آید. هم چنین قیمت مرغ از کیلویی ۱۲ هزار تومان به ۱۹ هزار تومان رسیده وقیمت تخم مرغ هم به شانه ای ۳۸ هزار تومان رسیده است.

چرایی افزایش قیمت نهاده‌های دامی

بر اساس آمارها اگرچه میزان اختصاص ارز نسبت به سال گذشته برای واردات خوراک دام وطیور بیشتر بوده اما میزان خوراکی که وارد کشور شده نسبت به سا ل گذشته کمتر بوده است.

رئیس انجمن صنایع خوراک دام، طیور و آبزیان درباره چرایی کمبود کنجاله سویا در بازار و  کنجاله سویای ۱۵۰۰۰ تومانی در بازار غیررسمی گوید: ثبت سفارش کنجاله سویا در سال ٩٩ معادل ٩٥٠ هزار تن و در سال ٩٨ معادل ٩١٤ هزار تن بوده که  نسبت به مدت مشابه سال قبل ٤ درصد؜ بیشتر شده است، تخصیص ارز  هم ٧ درصد؜ رشد داشته اما ارزش ترخیص به نسبت مدت مشابه سال قبل ٦٣ درصد؜ و ترخیص وزنی  ٦٠ درصد؜ کاهش داشته است.

وی همچنین گفت: توزیع کنجاله سویا در کشور از ابتدای سال حدود ۱.۳ میلیون تن بوده اما نیاز کشور به کنجاله سویا از ابتدای سال ۲.۴ میلیون تن است در ماه مرداد هم توزیع کنجاله سویا ١٧٠ هزار تن در کشور بوده اما نیاز کشور در همین مدت ۵۰۰ هزار تن بود.

بنابراین  همانطور که مشاهده می شود به دلیل بالا رفتن قیمت جهانی اگرچه میزان تخصیص ارز بیشتر بوده اما میزان واردات کمتری نسبت به سال گذشته داشته‌ایم و به همین  دلیل است که به رغم قیمت مصوب ‌دولتی ۲۹۰۰ تومان اما کنجاله سویا در بازار سیاه به کیلویی ۱۵ هزارتومان رسیده است.

کلید خوردن طرح خودکفایی در تولید دانه‌های روغنی

اواخر سال ۱۳۹۴ بود که طرحی تحت عنوان خودکفایی در تولید دانه‌های روغنی با محوریت معاونت زراعت، وزارت جهاد کشاورزی، پیگیری و شروع به کار کرد. طرح خوداتکایی دانه‌های روغنی یکی از مهم‌ترین طرح‌های وزارت جهاد کشاورزی در جهت کاهش وابستگی به خارج و تامین نیاز روغن کشور در داخل بود. طرحی که به سرانجام رسیدن آن، امنیت غذایی، اشتغال زایی و جلوگیری از خروج ارز از کشور را بهمراه دارد. طرح خوداتکایی دانه‌های روغنی یکی از هشت طرح خوداتکایی محصولات اساسی بود که توسط وزارت جهاد کشاورزی شد. اجرای این طرح ۱۰ ساله که تا افق ۱۴۰۴ تدوین شده بود از نیمه دوم سال ۹۴ آغاز شد.